Wat is het verschil tussen chartaal en giraal krediet voor de liquiditeit van een bank?

Het verschil tussen chartaal en giraal krediet voor de liquiditeit van een bank zit in de manier waarop ze de balans van de bank beïnvloeden, met name de liquide middelen en de kortlopende verplichtingen. Beide leiden tot een verslechtering van de liquiditeitspositie van de bank, maar via verschillende mechanismen.

Wat is liquiditeit van een bank? De liquiditeit van een bank geeft aan in hoeverre een bank in staat is om op korte termijn aan haar financiële verplichtingen te voldoen, zoals het uitbetalen van spaargeld aan klanten. Dit wordt vaak uitgedrukt in een liquiditeitspercentage:

$\text{Liquiditeitspercentage} = \frac{\text{Liquide middelen}}{\text{Kortlopende verplichtingen}} \times 100\%$

• Liquide middelen zijn direct beschikbare middelen, zoals kasgeld (chartaal geld) en tegoeden bij de centrale bank.
• Kortlopende verplichtingen zijn schulden die de bank op korte termijn moet voldoen, zoals het geld dat klanten op hun betaal- en spaarrekeningen hebben staan.

Chartaal krediet en liquiditeit Als een bank chartaal krediet verleent, betaalt de bank fysiek geld (munten en bankbiljetten) uit aan de klant.

• Gevolg: De hoeveelheid liquide middelen van de bank (het kasgeld) neemt direct af.
• Impact op percentage: Omdat de teller (liquide middelen) kleiner wordt en de noemer (kortlopende verplichtingen) in principe gelijk blijft, zal het liquiditeitspercentage dalen. De liquiditeitspositie van de bank verslechtert.

Giraal krediet en liquiditeit Als een bank giraal krediet verleent, stort de bank geen fysiek geld uit, maar verhoogt ze het saldo op de rekening van de klant. De bank creëert hiermee een schuld aan de klant.

• Gevolg: De hoeveelheid liquide middelen van de bank (fysiek geld) verandert op dat moment niet. De kortlopende verplichtingen van de bank nemen echter toe, omdat de bank nu meer geld verschuldigd is aan haar klanten.
• Impact op percentage: Omdat de noemer (kortlopende verplichtingen) groter wordt en de teller (liquide middelen) gelijk blijft, zal het liquiditeitspercentage dalen. De liquiditeitspositie van de bank verslechtert ook.

Voorbeeld Stel een bank verleent €5 miljoen giraal krediet en €2 miljoen chartaal krediet.

1. Giraal krediet (€5 miljoen): De kortlopende verplichtingen van de bank stijgen met €5 miljoen. De liquide middelen blijven gelijk.
2. Chartaal krediet (€2 miljoen): De liquide middelen van de bank dalen met €2 miljoen. De kortlopende verplichtingen blijven gelijk.

In dit voorbeeld dalen de liquide middelen met €2 miljoen en stijgen de kortlopende verplichtingen met €5 miljoen. Beide acties zorgen ervoor dat het liquiditeitspercentage daalt en de liquiditeitspositie van de bank verslechtert.