Hoe veroorzaken plaattektoniek aardbevingen?

Aardbevingen zijn trillingen die ontstaan door een plotselinge beweging van aardplaten, een proces dat platentektoniek wordt genoemd. Ze ontstaan voornamelijk bij plaatgrenzen waar aardplaten langs elkaar bewegen (transforme plaatbreuk), van elkaar af bewegen (divergente plaatbeweging), of naar elkaar toe bewegen (convergente plaatbeweging). Een voorbeeld hiervan is wanneer een oceanische plaat onder een continentale plaat duikt. Door deze bewegingen bouwt spanning op die plotseling vrijkomt, wat de aardbeving veroorzaakt. De verschillende typen plaatbewegingen leiden tot specifieke seismische activiteiten, waarbij spanningsopbouw en -ontlading een cruciale rol spelen in het ontstaan van aardbevingen.

De kracht van een aardbeving kan op twee manieren worden gemeten:

• Schaal van Richter: Deze schaal meet de zwaarte van de trillingen van de aardbeving. Een hogere score betekent zwaardere trillingen, waarbij elke stap op de schaal een tienvoudige toename in trillingsamplitude aangeeft.
• Schaal van Mercalli: Deze schaal meet de gevolgen van de aardbeving, oftewel de hoeveelheid schade die is aangericht. Een aardbeving met veel schade krijgt een hoge score, onafhankelijk van de trillingskracht gemeten door de schaal van Richter. De schade kan variëren afhankelijk van de locatie van de aardbeving. Voor een volledig begrip van de impact van een aardbeving is het essentieel om beide meetmethoden te gebruiken.

Een belangrijk begrip is het epicentrum, dit is het punt aan het aardoppervlak dat zich recht boven de plek bevindt waar de aardbeving daadwerkelijk ontstaat.

De gevolgen van aardbevingen, zoals het aantal slachtoffers en de hoeveelheid schade, worden vaak beïnvloed door de welvaart van een land. Rijke landen ervaren vaak meer materiële schade (door meer gebouwen en infrastructuur), maar hebben doorgaans minder slachtoffers omdat ze in staat zijn aardbevingsbestendig te bouwen en betere rampenpreventie en -management hebben. Arme landen daarentegen hebben vaak minder materiële schade, maar meer slachtoffers omdat ze de middelen missen om dergelijke voorzorgsmaatregelen te treffen.