Hoe vorm je de passé composé met être?

De passé composé is de voltooid verleden tijd in het Frans. Je gebruikt deze tijd om te vertellen over acties die in het verleden zijn gebeurd en afgerond zijn. De passé composé bestaat altijd uit twee delen: een hulpwerkwoord en een voltooid deelwoord.

Voor de meeste werkwoorden gebruik je 'avoir' als hulpwerkwoord, maar voor een specifieke groep werkwoorden gebruik je 'être' (zijn). Dit zijn voornamelijk werkwoorden die een beweging, een verandering van toestand of een reflexieve actie aangeven.

1. Het hulpwerkwoord 'être' Als je de passé composé met 'être' wilt vormen, vervoeg je eerst het werkwoord 'être' in de tegenwoordige tijd (présent).

Être (zijn):

• je suis (ik ben)
• tu es (jij bent)
• il/elle/on est (hij/zij/men is)
• nous sommes (wij zijn)
• vous êtes (jullie zijn)
• ils/elles sont (zij zijn)

2. Het voltooid deelwoord Het voltooid deelwoord vorm je meestal door de uitgang van het werkwoord aan te passen:

• Voor werkwoorden op -er (zoals 'aller' - gaan): haal -er eraf en plak er een 'é' achter. Bijvoorbeeld: 'allé'.
• Voor werkwoorden op -ir (zoals 'partir' - vertrekken): haal -ir eraf en plak er een 'i' achter. Bijvoorbeeld: 'parti'.
• Voor werkwoorden op -re (zoals 'descendre' - afdalen): haal -re eraf en plak er een 'u' achter. Bijvoorbeeld: 'descendu'.
• Er zijn ook veel onregelmatige voltooide deelwoorden die je uit je hoofd moet leren.

3. De aanpassing van het voltooid deelwoord (accord du participe passé) Dit is een hele belangrijke regel bij het gebruik van 'être'! Wanneer je 'être' als hulpwerkwoord gebruikt, moet het voltooid deelwoord zich aanpassen aan het onderwerp van de zin in geslacht (mannelijk/vrouwelijk) en getal (enkelvoud/meervoud).

• Vrouwelijk enkelvoud: Voeg een 'e' toe aan het voltooid deelwoord.
• Mannelijk meervoud: Voeg een 's' toe aan het voltooid deelwoord.
• Vrouwelijk meervoud: Voeg 'es' toe aan het voltooid deelwoord.

Voorbeeld van vervoeging in de passé composé met 'être': Laten we het werkwoord 'aller' (gaan) vervoegen in de passé composé. 'Aller' is een bewegingswerkwoord en gebruikt daarom 'être' als hulpwerkwoord.

Zoals je ziet, verandert het voltooid deelwoord 'allé' in 'allée' voor een vrouwelijk onderwerp (Elle) en in 'allés' of 'allées' voor meervoudige onderwerpen (Nous, Vous, Ils, Elles).

Veelvoorkomende werkwoorden die 'être' gebruiken: Een handig ezelsbruggetje om de meeste werkwoorden te onthouden die 'être' gebruiken, is de 'Dr. & Mrs. P. Vandertramp' lijst (of een variant daarvan):

• Devenir (worden)
• Revenir (terugkomen)
• Monter (klimmen)
• Rester (blijven)
• Sortir (uitgaan)
• Passer (voorbijgaan - let op: kan ook met avoir)
• Venir (komen)
• Aller (gaan)
• Naître (geboren worden)
• Descendre (afdalen)
• Entrer (binnengaan)
• Rentrer (teruggaan)
• Tomber (vallen)
• Retourner (terugkeren)
• Arriver (aankomen)
• Mourir (sterven)
• Partir (vertrekken)

Ook alle reflexieve werkwoorden (werkwoorden met 'se' ervoor, zoals 'se laver' - zich wassen) gebruiken altijd 'être' als hulpwerkwoord. Bijvoorbeeld: 'Je me suis lavé(e)' (Ik heb me gewassen).