Wat is een steekproef in de statistiek?

Een steekproef in de statistiek is een kleinere groep of selectie van elementen die wordt gekozen uit een veel grotere groep, de zogenaamde populatie. Het doel van een steekproef is om deze kleinere groep te onderzoeken en op basis daarvan conclusies te trekken over de hele populatie.

Waarom gebruiken we een steekproef? Vaak is de populatie zo groot dat het onmogelijk, te duur of te tijdrovend is om elk individu of elk element ervan te onderzoeken. Denk bijvoorbeeld aan alle inwoners van Nederland, alle bomen in het Amazonegebied, of alle producten die een fabriek maakt. Door een goed gekozen steekproef te onderzoeken, kunnen we toch betrouwbare uitspraken doen over de hele populatie, zonder dat we iedereen hoeven te bevragen of alles hoeven te meten.

Een voorbeeld: Stel, je wilt weten hoeveel procent van de Nederlandse middelbare scholieren dagelijks een smartphone gebruikt. Het is onmogelijk om alle middelbare scholieren in Nederland te vragen. Daarom kies je een steekproef, bijvoorbeeld 1000 willekeurig gekozen scholieren uit verschillende scholen. Als je deze 1000 scholieren vraagt en 800 van hen zeggen dat ze dagelijks een smartphone gebruiken, dan kun je op basis van deze steekproef een schatting maken dat ongeveer 80% van alle Nederlandse middelbare scholieren dagelijks een smartphone gebruikt.