Wat zijn effectieve leesstrategieën voor examen teksten?

Leesstrategieën zijn verschillende manieren om een tekst te lezen, afhankelijk van je doel. Ze helpen je om teksten beter te begrijpen en sneller de belangrijkste informatie te vinden, vooral wanneer je je voorbereidt op examens. Hieronder worden de belangrijkste strategieën uitgelegd, met een focus op hun effectiviteit bij examen teksten:

1. Het onderwerp van een tekst bepalen

   • Wat is het? Het onderwerp is waar de tekst of een alinea over gaat. Je kunt het vaak in een paar woorden samenvatten. Dit is essentieel om snel de relevantie van een tekst voor je examen te beoordelen.
   • Hoe bepaal je het? Kijk naar de titel, ondertitel, tussenkopjes, afbeeldingen en de eerste zinnen van de inleiding. Deze geven vaak al een goede indicatie. Bij examen teksten helpt dit je om snel te zien of de tekst aansluit bij de examenstof.

2. De hoofdgedachte van een tekst bepalen

   • Wat is het? De hoofdgedachte is de belangrijkste zin uit een tekst of een kopje. Deze zin geeft de kernboodschap of het belangrijkste standpunt van de schrijver over het onderwerp weer. Voor examens is het cruciaal om de hoofdgedachte te kunnen identificeren, omdat vragen vaak hierop gericht zijn.
   • Hoe vind je het? De hoofdgedachte staat vaak in de eerste alinea (inleiding) of in de laatste alinea (slot) van een tekst. Als de hoofdgedachte niet letterlijk in één zin in de tekst staat, moet je deze zelf formuleren door de belangrijkste informatie uit de tekst samen te vatten in één duidelijke zin.

3. Oriënterend lezen

   • Wat is het? Dit is een snelle manier om een algemeen beeld van de tekst te krijgen. Je leest de tekst nog niet echt, maar scant deze. Bij examen teksten gebruik je dit om snel te bepalen of de tekst relevant is voor de vraag of het onderwerp, en om een eerste indruk van de moeilijkheidsgraad te krijgen.
   • Hoe gebruik je het? Je bekijkt de titel, ondertitel, tussenkopjes, afbeeldingen, grafieken en leest de eerste alinea. Het doel is om snel het onderwerp van de tekst te bepalen en in te schatten of de tekst relevant is voor wat je zoekt.

4. Globaal lezen

   • Wat is het? Bij globaal lezen lees je de tekst vluchtig om de hoofdlijnen en de opbouw te begrijpen. Je wilt weten waar de tekst over gaat en welke deelonderwerpen erin behandeld worden. Dit helpt je om de structuur van de examen tekst te doorgronden en te anticiperen op de inhoud.
   • Hoe gebruik je het? Je leest de eerste en de laatste zin van elke alinea. De eerste alinea heb je al gelezen bij oriënterend lezen. Door de eerste en laatste zinnen te lezen, krijg je een goed overzicht van de inhoud en de structuur van de tekst.

5. Zoekend lezen

   • Wat is het? Zoekend lezen gebruik je wanneer je op zoek bent naar specifieke informatie in een tekst, zoals een naam, een jaartal, een definitie of een specifiek feit. Je leest niet de hele tekst. Dit is bijzonder effectief bij meerkeuzevragen of vragen die een specifiek detail vereisen.
   • Hoe gebruik je het? Je scant de tekst op trefwoorden die gerelateerd zijn aan de informatie die je zoekt. Je ogen glijden snel over de pagina totdat je de gezochte informatie tegenkomt. Zodra je het trefwoord ziet, lees je de zinnen eromheen intensiever om de context te begrijpen.

6. Intensief lezen

   • Wat is het? Dit is de meest gedetailleerde leesstrategie, waarbij je de tekst grondig leest om alle details en nuances te begrijpen. Je leest de tekst zin voor zin en probeert de betekenis van elk woord en elke zin te doorgronden. Dit is cruciaal voor open vragen en vragen die diepgaand begrip vereisen.
   • Hoe gebruik je het? Lees de tekst aandachtig, markeer belangrijke zinnen, onderstreep kernwoorden en maak aantekeningen in de marge. Probeer verbanden te leggen tussen verschillende delen van de tekst en formuleer in je eigen woorden wat je leest. Als je een woord niet begrijpt, probeer dan de betekenis uit de context af te leiden of zoek het op.

Door deze leesstrategieën gericht te gebruiken, kun je efficiënter en effectiever met examen teksten omgaan, waardoor je beter voorbereid bent op de vragen en een hoger cijfer kunt behalen.