Wat zijn de kenmerken van Tijdvak 1 Jagers en Boeren?

Tijdvak 1, dat loopt tot ongeveer 3000 v.Chr., staat bekend als het tijdperk van de jagers en boeren en omvat de prehistorie. Dit tijdvak beschrijft de overgang van een nomadisch bestaan naar een sedentaire landbouwsamenleving.

De belangrijkste kenmerken zijn:

• Levenswijze van jagers-verzamelaars:

  • Deze mensen leefden als nomaden in kleine groepen, wat betekent dat ze geen vaste woonplaats hadden en rondtrokken op zoek naar voedsel. Ze hadden weinig bezittingen, omdat veel spullen meeslepen lastig was tijdens het rondtrekken.
  • Hun bestaan was gebaseerd op jagen, vissen en het verzamelen van eetbare planten, noten en vruchten.
  • Er was vaak een taakverdeling: mannen jaagden en visten, terwijl vrouwen verzamelden.
  • Ze gebruikten simpele werktuigen, zoals vuistbijlen, en lieten ons grottekeningen en begraven doden na, wat kan duiden op geloof in magie of een hiernamaals.
  • Omdat er geen schriftelijke bronnen zijn uit deze tijd, moeten we het doen met ongeschreven bronnen zoals deze voorwerpen en schilderingen.

• De Neolithische Revolutie (het ontstaan van landbouw):

  • Rond 10.000 v.Chr. vond er een radicale verandering plaats: de uitvinding van de landbouw, ook wel de agrarische of Neolithische Revolutie genoemd.
  • Dit begon in de 'Vruchtbare Halve Maan' (huidig Midden-Oosten), waar vruchtbare slib van overstromende rivieren de landbouw mogelijk maakte.
  • Deze overgang betekende een verschuiving van jagen-verzamelen naar akkerbouw (het verbouwen van gewassen) en veeteelt (het houden van dieren).

• Kenmerken van landbouwsamenlevingen:

  • Mensen kregen een vaste woonplaats, een zogenaamde sedentaire levenswijze, en hoefden niet langer rond te trekken.
  • De groepsgrootte nam enorm toe, en men begon met het bouwen van monumenten.
  • Nieuwe uitvindingen zoals keramiek en het wiel ontstonden, en er werden diverse stenen werktuigen gebruikt.
  • Landbouw zorgde voor meer voedselzekerheid en soms zelfs overschotten, wat leidde tot specialisatie van beroepen (niet iedereen hoefde meer boer te zijn) en de eerste landbouwstedelijke samenlevingen.
  • De samenleving werd complexer en ongelijker, met groeiende sociale verschillen.
  • De uitvinding van het schrift rond 3000 v.Chr. markeert het einde van de prehistorie en daarmee van Tijdvak 1.