Wat is de octetregel, wat is covalentie en welke uitzonderingen zijn er op de octetregel?

De octetregel is een algemene regel die stelt dat atomen streven naar acht elektronen in hun buitenste schil om stabiel te zijn, net als edelgassen.

Covalentie is het aantal atoombindingen dat een atoom aangaat. Dit komt vaak overeen met het aantal valentie-elektronen dat een atoom nog moet opnemen (of delen via bindingen) om te voldoen aan de octetregel. Je kunt de standaard covalentie van een atoom afleiden uit de plaats in het periodiek systeem (bijvoorbeeld in Binas-tabel 99). Het geeft aan hoeveel stappen een atoom moet zetten om op een edelgas te lijken:

• Groep 1 (bijv. Waterstof): Covalentie 1.
• Groep 17 (halogenen zoals Fluor, Chloor): Covalentie 1.
• Groep 16 (bijv. Zuurstof, Zwavel): Covalentie 2.
• Groep 15 (bijv. Stikstof, Fosfor): Covalentie 3.
• Groep 14 (bijv. Koolstof, Silicium): Covalentie 4.

Er zijn echter belangrijke uitzonderingen op de octetregel:

1. Waterstof (H) en Helium (He): Deze atomen streven naar 2 elektronen in hun buitenste (en enige) schil, omdat dit de maximale capaciteit van de K-schil is. Dit wordt ook wel de 'duetregel' genoemd.
2. Uitgebreid octet: Sommige atomen, vooral die in periode 3 en lager (zoals zwavel (S), fosfor (P) en soms stikstof (N)), kunnen meer dan 8 elektronen in hun valentieschil hebben. Dit noemen we een 'uitgebreid octet'. Een voorbeeld hiervan is zwavel in zwavelhexafluoride ($SF_6$), waar zwavel zes bindingen vormt en daardoor 12 elektronen om zich heen heeft. Dit wordt meestal aangegeven in de opgave, bijvoorbeeld door te vermelden dat een atoom een covalentie van 5 of 6 heeft.
3. Radicalen: Dit zijn moleculen met een ongepaard elektron. Door dit ongepaarde elektron voldoen ze niet aan de octetregel en zijn ze zeer reactief. <br>

De meeste atomen volgen de octetregel, maar het is belangrijk om de uitzonderingen te herkennen.