Wat is de invloed van de mens op rivieren?

De mens heeft op verschillende manieren invloed op rivieren en de waterstand in Nederland:

• Intensief ruimtegebruik: Door de groei van steden en landbouw is er veel 'verstening' (meer wegen, gebouwen en stoepen). Hierdoor kan regenwater minder goed in de grond zakken en stroomt het sneller via riolen naar de rivieren. Dit verkort de tijd dat water erover doet om de rivier te bereiken (vertragingstijd) en kan leiden tot hoge waterpieken en overstromingen.
• Landbouw: Voor landbouw worden bossen gekapt en natuurlijke waterlopen verwijderd. Ook zijn er door ruilverkaveling veel rechte sloten ontstaan, wat de waterafvoer versnelt.
• Rivierregulering: Rivieren worden door de mens gereguleerd met dijken, kanalen, sluizen en kribben om de waterstand te beheersen. Harde oevers zorgen voor een snelle afvoer, terwijl zachte oevers de stroomsnelheid verlagen en grondwater toelaten.
• Klimaatverandering: De mens draagt bij aan klimaatverandering, wat leidt tot meer neerslag en smeltwater. Dit zorgt voor onregelmatigere rivierregimes en hogere piekafvoeren. Een stijgende zeespiegel bemoeilijkt ook de afvoer van rivierwater naar zee.

Om de risico's te verminderen, zijn er maatregelen zoals:

• Ruimte voor de rivier: Rivieren krijgen meer ruimte, bijvoorbeeld door noodoverloopgebieden aan te leggen.
• Lokale acties: Denk aan 'tegelswippen', waarbij tuintegels worden vervangen door planten. Dit helpt regenwater beter in de grond te laten zakken en vermindert de kans op overstromingen.