Hoe verzetten de bewoners van de Nederlanden zich tegen de Spanjaarden?

Het verzet van de bewoners van de Nederlanden tegen de Spanjaarden ontwikkelde zich in verschillende fasen, beginnend met groeiende onvrede en uitmondend in een georganiseerde gewapende strijd.

In de 16e eeuw ontstond er veel onvrede in de Nederlanden door de centralisatiepolitiek van de Spaanse koningen Karel V en Filips II. Zij wilden de losse gewesten, die gewend waren aan eigen wetten en regels, vanuit één punt besturen. Dit leidde tot verlies van macht voor edelen en algemene weerstand. Tegelijkertijd werden de belastingen verhoogd om Spaanse oorlogen te financieren, wat ook tot grote onvrede onder de bevolking leidde. Een andere belangrijke oorzaak van spanning was de opkomst van het protestantisme. De streng katholieke Spaanse koningen zagen dit als een bedreiging en vervolgden protestanten fel via de inquisitie, een rechtbank die 'ketters' opspoorde en strafte.

Deze onvrede uitte zich in 1566 in de Beeldenstorm, waarbij protestanten beelden en versieringen uit katholieke kerken verwijderden of vernielden. Dit was een directe actie tegen de katholieke overheersing en de Spaanse koning.

Als reactie op de Beeldenstorm stuurde Filips II de hertog van Alva met een groot leger naar de Nederlanden om de orde te herstellen. Alva richtte de Raad van Beroerten op, die ook wel de "Bloedraad" werd genoemd. Deze raad veroordeelde duizenden mensen ter dood en confisqueerde hun bezittingen, wat leidde tot nog meer angst en woede onder de bevolking.

Het harde optreden van Alva leidde uiteindelijk tot een georganiseerde gewapende strijd. Willem van Oranje, een edelman die naar Duitsland was gevlucht, begon vanuit het buitenland legers te vormen om de strijd met de Spanjaarden aan te gaan. De Watergeuzen, radicale protestanten die door Filips II waren verbannen, speelden hierin een cruciale rol. Zij voerden aanvallen uit vanaf het water en veroverden steden op de Spanjaarden, waarvan de inname van Den Briel in 1572 een belangrijk succes was. De samenwerking tussen Willem van Oranje en de Watergeuzen markeerde in 1568 het officiële begin van de Nederlandse Opstand, ook wel bekend als de Tachtigjarige Oorlog.