Hoe lees je een cladogram af?

Een cladogram is een soort stamboom die de evolutionaire verwantschappen tussen verschillende soorten of groepen organismen weergeeft. Het ziet eruit als een vertakkende boom, waarbij elk vertakkingspunt (knoop) een gemeenschappelijke voorouder voorstelt.

Om de verwantschap tussen soorten af te lezen, kijk je naar de vertakkingspunten. Soorten die een recentere gemeenschappelijke voorouder delen, zijn nauwer aan elkaar verwant. Je kunt teruggaan vanaf de uiteinden van de takken om de meest recente gemeenschappelijke voorouder te vinden. Hoe dichter de gemeenschappelijke voorouder, hoe nauwer de verwantschap.

Om te zien welke soorten meer of minder eigenschappen gemeen hebben, kijk je naar de lijnen en de punten waar nieuwe eigenschappen ontstaan. Eigenschappen die langs een tak verschijnen, worden gedeeld door alle soorten die na dat punt aftakken. Dit worden afgeleide eigenschappen genoemd. Soorten die samen in een groep (een clade) staan, delen een gemeenschappelijke voorouder en alle afgeleide eigenschappen van die voorouder. Hoe meer eigenschappen ze delen die later in de evolutie zijn ontstaan, hoe nauwer ze verwant zijn.