De Geo - vwo - Globalisering CE24/25 - Hoofdstuk 2
Woorden in deze lijst (38)
Origineel
- absolute afstand
- Afstand die hemelsbreed wordt gemeten in kilometers.
- absolute ligging
- Ligging van een plaats op aarde, vastgelegd in een coördinatenstelsel.
- afstandsverval
- De afname (van de intensiteit) van een verschijnsel naarmate de afstand ten opzichte van een centraal punt toeneemt.
- amerikanisering
- Overname van Amerikaanse waarden en normen, maar ook van economische elementen, in andere cultuurgebieden.
- anderzijds
- Persoon die deel uitmaakt van een politieke beweging die de globalisering in zijn geheel of op belangrijke onderdelen afwijst vanwege de negatieve gevolgen op bijvoorbeeld de democratische besluitvorming, de duurzaamheid en de sociale ongelijkheid.
- BRICS-land
- Politieke en economische organisatie van Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika die zich (met uitzondering van Zuid-Afrika) in een vergelijkbaar stadium van economische ontwikkeling bevinden.
- burgerschap
- De rechten en de plichten die voortvloeien uit de nationaliteit van een persoon, zoals zijn politieke rechten en het recht op onderwijs of medische voorzieningen.
- centrumland
- Land in een hoogontwikkelde rijke regio van het wereldsysteem, waarin de economische en politieke macht is geconcentreerd. Heet ook wel kernland.
- dekolonisatie
- Het staatkundig soeverein worden van een vroegere kolonie.
- europanisering
- Overname van Europese waarden en normen, maar ook van politieke en economische elementen, in andere cultuurgebieden.
- fragmentarische modernisering
- Het naast elkaar voorkomen van moderne en traditionele economische activiteiten in hetzelfde gebied.
- global shift
- De verschuiving van het economische zwaartepunt in de wereld.
- hegemoniale staat
- Staat die met economische, financiële, politieke en militaire middelen een dominerende (overheersende en beslissende) rol speelt in het wereldsysteem.
- imperialisme
- Proces waarbij landen hun macht in andere delen van de wereld willen uitbreiden door gebieden te veroveren en te controleren.
- informatie technologie
- De techniek die wordt ingezet voor de verzending of uitwisseling van informatie.
- internationale arbeidsverdeling
- De verdeling van de agrarische, industriële en dienstverlenende activiteiten over de landen van het wereldsysteem.
- kapitaalstroom
- De verplaatsing van geldstromen die ten doel hebben met investeren in de productiecapaiciteit van een ander land.
- kolonialisme
- Systeem waarin vooral Europese landen (overzeese) gebieden bezetten uit economische en/
of strategische overwegingen of als potentieel vestigingsgebied. - mondiaal transnationaal netwerk
- Economisch en/
of sociaal netwerk van bedrijven, instellingen en personen, dat zich over een groot aantal landen (wereldwijd) uitstrekt. - multinationale onderneming
- Onderneming met vestigingen in landen verspreid over de hele wereld.
- multipolaire wereld
- Wereldsysteem met meerdere economische en politieke machtscentra.
- nieuwe internationale arbeidsverdeling
- Veranderde verdeling van economische activiteiten over de landen van het wereldsysteem.
- opkomende grootmacht
- Een economisch snelgroeiend land, dat zijn politieke invloed in de wereld sterk zou kunnen uitbreiden. De term wordt onder meer toegepast op de BRICS-landen.
- Pacific Rim
- Regio’s of landen rondom de Grote Oceaan die een snelle economische groei doormaken.
- periferie
- Regio in het wereldsysteem waar de economische activiteiten sterk zijn afgestemd op de belangen van de kernlanden. Er is een lage productiviteit en een laag inkomen per inwoner, een eenzijdige economische structuur en een fragmentarische ontwikkeling.
- productieketens
- Alle schakels in het productieproces, vanaf het winnen van de delfstoffen of het voortbrengen van de landbouwproducten tot aan de verkoop van de eindproducten.
- relatieve afstand
- Afstand die uitgedrukt wordt in tijd, moeite of kosten.
- relatieve ligging
- Ligging ten opzichte van andere locaties uit het oogpunt van bereikbaarheid en toegankelijkheid.
- semiperiferie
- Regio die qua economische en politieke macht een middenpositie inneemt tussen centrum en periferie. Wordt gekenmerkt door een behoorlijke industrialisatiegraad en een behoorlijke afzet van de productie in de kernregio’s van het wereldsysteem.
- staat
- Begrensd gebied (territorium), waar de bewoners soeverein zijn en dat bestuurd wordt door een gezaghebbend orgaan.
- tijd-ruimtecompressie
- Proces van afnemende relatieve afstanden, vooral als gevolg van de technologische ontwikkeling en nieuwe vormen van infrastructuur.
- transportnetwerk
- Netwerk van vervoerstromen met hubs (knooppunten) en spokes (de verbindingen daartussen).
- transporttechnologie
- Technische middelen die gebruikt worden voor het vervoer van goederen, mensen en informatie.
- triade
- Drieling van het wereldsysteem, waarbij de delen aangestuurd worden vanuit Noord-Amerika, Europa en Japan.
- uitschuiving
- Verplaatsing van economische activiteiten vanuit een economisch verder ontwikkeld gebied naar gebieden met lagere lonen.
- Wereldhandelsorganisatie (WTO)
- Organisatie die gericht is op het liberaliseren van de wereldeconomie.
- wereldsysteem
- Samenhangend geheel van landen met hun onderlinge politieke, culturele en economische relaties, bestaande uit kernlanden, periferie en semiperiferie gebieden.
- Zuid-Zuidinvestering
- Buitenlandse investering tussen de landen die gerekend worden tot de periferie of de semiperiferie.