Nectar - 1 vwo - Hoofdstuk 1 - Onderzoeken en ontdekken

Woorden in deze lijst (72)

Origineel

ademhalingsstelsel: bestaat uit de organen luchtpijp en longen en heeft als taak het binnenhalen van lucht met zuurstof
beenderstelsel: skelet; alle botten in je lichaam, die samen je lichaam stevigheid geven
benodigdheden: spullen die je nodig hebt voor je onderzoek
beschrijving: waarnemingen in woorden opschrijven of vertellen
bloedvatenstelsel: bestaat uit de organen hart en bloedvaten en heeft als taak het vervoeren van verteerd voedsel en zuurstof naar alle delen van je lichaam
cel: klein ‘bouwsteentje’ waaruit mensen en dieren (en planten) bestaan; een cel van mensen (en dieren) bestaat uit celmembraan, celkern en cytoplasma
celkern: rond bolletje in een cel dat alles regelt wat er binnenin een cel gebeurt
celmembraan: vlies dat om het cytoplasma van een cel ligt
cirkeldiagram: taartdiagram, waarbij elke ‘taartpunt’ een deel in procenten van de hele taart weergeeft
conclusie: het antwoord op de onderzoeksvraag bij een onderzoek
cytoplasma: ‘stroperige’ vloeistof in de cel
dekglas: klein glaasje dat je op het preparaat legt
determinatietabel: tabel in een flora waarmee je de naam van een plant kunt opzoeken
determineren: het opzoeken van de naam van een organisme op een zoekkaart, in een speciaal boek of op de computer
dwarsdoorsnede: doorsnede dwars door een organisme
erosie: afslijten van de aarde, doordat wind en water er steeds een stukje afschaven
experiment: proef om het antwoord op een onderzoeksvraag te vinden
flora: boek waarin je de naam van een plant kunt opzoeken
fossiel: (versteend) overblijfsel van planten of dieren die vroeger leefden
gewervelde dieren: dieren met een wervelkolom
gidsfossiel: fossielen die gebruikt worden om te bepalen hoe oud een aardlaag is
grafiek: de lijn door de punten in een lijndiagram; zie bij lijndiagram
hypothese: het van te voren verwachte antwoord op de onderzoeksvraag
kenmerk: eigenschap van een organisme waaraan je het kunt herkennen; je gebruikt de kenmerken bij het determineren van organismen
koolstof: een van de stoffen waaruit organismen zijn opgebouwd
legenda: verklaring van de kleuren bij een cirkeldiagram
lengtedoorsnede: doorsnede door een organisme in de lengte van het ‘lichaam’
lijst: alle waarnemingen op een rijtje
lijndiagram: diagram waarin je met een lijn (grafiek) de toename (groei) of afname in lengte of gewicht laat zien
loep: vergrootglas; hiermee kun je kleine dingen vergroten en details beter zien
microscoop: instrument waarmee je heel kleine dingen, die je niet met het blote oog of de loep kunt zien, sterk vergroot kunt bekijken
natuurgetrouwe tekening: tekening die heel precies laat zien hoe één bepaald organisme eruitziet, met alle details
objectglas: voorwerpglas; glaasje waarop je een stukje van een organisme (voorwerp) legt dat je onder de microscoop wilt bekijken
onderzoeksvraag: duidelijke vraag die je door onderzoek te doen gaat beantwoorden
ongewervelde dieren: dieren zonder wervelkolom
orgaan: deel van je lichaam met een bepaalde taak (functie)
orgaanstelsel: aantal organen die samenwerken
organisme: levend wezen; mensen, dieren en planten
paleontoloog: wetenschapper die fossielen onderzoekt
preparaat: klein voorwerp of deel van een organisme op een voorwerp glaasje (objectglas) dat je onder de microscoop bekijkt
proefopstelling: opstelling van materialen die je gebruikt om een onderzoek te doen
proefvlak: klein stukje van een groot gebied dat je onderzoekt; zo leer je iets over het hele gebied
reconstrueren: aan de hand van fossiele vondsten een organisme proberen na te bouwen zoals het in het echt was
rivierdelta: plek waar een rivier in zee uitmondt
schematische tekening: tekening die de belangrijkste onderdelen van een organisme laat zien; vaak staan de namen van onderdelen erbij
sediment: laagje van zand- en kleideeltjes en gebroken schelpen
skelet: alle botten samen; de taak is onder andere stevigheid geven aan je lichaam
spierstelsel: alle spieren samen; de taak is je lichaam laten bewegen
staafdiagram: diagram waarin je getallen weergeeft door de hoogte van staven
steekproef: als je niet alles onderzoekt, maar een klein deel; je meet bijvoorbeeld 30 eikenblaadjes en niet alle blaadjes van alle eiken als je wilt weten hoe groot eikenbladeren zijn
taartpuntdiagram: ander woord voor cirkeldiagram; zie bij cirkeldiagram
tabel: in een tabel worden aantallen overzichtelijk genoteerd; een tabel bestaat uit kolommen
torso: (plastic) lichaam zonder armen en benen, waarin je kunt bekijken hoe de organen in je lichaam liggen
turflijst: lijst waarin je door streepjes te zetten je tellingen bijhoudt
verstenen: door de druk en de aardwarmte worden de bodemlagen zo hard als steen
verteren: het kleiner maken van je voedsel
verteringsstelsel: bestaat uit de organen slokdarm, maag en darmen en heeft als taak het kleiner maken van voedsel
voorwerpglas: ander woord voor objectglas; zie bij ‘objectglas’
waarnemen: alles wat je doet om je omgeving te leren kennen: kijken, luisteren, proeven, voelen en ruiken
weefsel: groep cellen met dezelfde vorm en dezelfde taak, bijvoorbeeld spierweefsel
werkplan: beschrijving hoe je het onderzoek gaat uitvoeren; bevat werkwijze, lijst met materialen en een tijdsplanning
werkwijze: alles wat je moet doen om een onderzoek uit te voeren
zoekkaart: blad met vragen over kenmerken van organismen, vaak met plaatjes erbij; met een zoekkaart kun je de naam van een organisme opzoeken
CT-scan: driedimensionale röntgenfoto
echoscopie: beeld van organen gemaakt met geluidsgolven die terugkaatsen
MRI-scan: beeld van je lichaam gemaakt met behulp van verschillen in magnetisme
radioloog: arts die op de afdeling radiologie werkt
radiologie: afdeling in het ziekenhuis waar beelden van je organen worden gemaakt
radiologisch laborant: degene die op de afdeling radiologie de beelden van organen maakt
röntgenfoto: foto van de binnenkant van je lichaam gemaakt met röntgenstraling
röntgenstraling: straling die door de zachte weefsels van je lichaam gaat, maar door bloed en botten wordt tegengehouden
thoraxfoto: röntgenfoto van je borstkas