Duitsland in Europa

Lotus

Woorden in deze lijst (52)

Origineel

sociaaldemocraten: aanhangers van de SPD, een duitse politieke partij. Zij maakten deel uit van de regering van de Republiek van Weimar die de wapenstilstand en de vrede van Versailles ondertekende
parlementaire democratie: vorm van bestuur waarbij de gekozen volksvertegenwoordiging het laatste woord heeft (bij wetgeveing en controle van bestuurders
conservatieven: aanhangers van politieke partijen die een bestaande toestand zoveel mogelijk wilden behouden/ een oude toestand wilden herstellen; hier bijvoorbeeld de DNVP en de DVP
dolkstootlegende: een complottheorie dat het duitse leger de eerste wereldoorlog had kunnen winnen, maar het is verraden door de sociaaldemocratische regering die de wapenstilstand tekende
verdrag van versailles: vredesverdrag met duitsland 1919. het werd opgelegd door de overwinnaars. veel duitsers voelen zich vernederd door dit verdrag
herstelbetalingen: betalingen die duitsland vanaf 1919 moest voldoen om de in de eerste wereldoorlog aangerichte schade te vergoeden
dawesplan: amerikaans plan dat zorgde voor een (tijdelijke) lagere aflossing van de herstelbetalinhen door Duitsland en kortetermijnleningen aan duitsland waardoor de duitse economie zich kon herstellen vanaf 1924
beurskrach: term voor het ineenstorten van de aandelenbeurzen in new york in 1929
economische crisis: toestand van economische achteruitgang die gepaard gaat met stijgende werkloosheid. hier: de crisis van het wereldkapitalisme in de jaren 1930
NSDAP: duiste nationaalsocialisten, partij van hitler
antisemitisme: jodenhaat
rijkskanselier: premier in de republiek van weimar
machtigingswet: een wet waarbij het duitse parlement de regering-Hitler voor vier jaar volmachten gaf om de crisissituatie te bestrijden (23 maart 1933)
rijksdagbrand: brand in het gebouw waar de duitse volksvertegenwoordiging vergaderede op 27 februari 1933
republiek van weimar: naam voor Duitsland tussen 1918 en 1933 met een republiek als staatsvorm en aks bestuursvorm een parlementaire democratie
totalitaire systeem: een systeem waarbij de staat een bijna volledige controle heeft op het dagelijks leven van mensen
terreur: schrikbewind om tegenstanders uit te schakelen en met als doel de macht van de heersende politiek te handhaven
propaganda: het beinvloeden van de mening van een grote groep om aanhangers te winnen voor bepaalde ideeen
massaorganisaties: een organisatie met veel leden of aanhangers via propaganda werden grote massas mensen door de ideeen van een massaorganisatie beinvloedt
nazificeren: opnieuw inrichten van de samenleving volgens de idealen van de nationaalsocialisten
volksgemeinschaft: nationaalsocialistisch ideaal van een raszuivere, hechte en harmonieuze gemeenschap van ‘echte’ Duitsers. Joodse inwoners hoorden hier bijvoorbeeld niet bij volgens de nazis
deurenberger wetten: duitsers mogen niet meer trouwen met joden en joden hebben geen burgerrechten meer
conferentie van munchenb: bijeenkomst van de leiders van Groot-Brittannie, frankrijk, italie en duitsland in 1938 waar werd onderhandeld over de eis van hitler dat het sudetenland zich moest aansluiten bij duitsland
appeasement politiek: streven van de engelse en franse regering om de oorlog met hitler-duitsland te voorkomen door toe te geven aan de eisen van hitler
arbeidsdienst: soort ongewapende dienstplicht in de door duitsland bezette gebieden
vernietigingskamp: kamp waar op een fabrieksmatige manier massaal mensen werden vermoord tijdens de tweede wereldoorlog
heimatvertriebene: duitse naam voor de 12,5 milioen duitstaligen die vlak na de tweede wereldoorlog uit gebieden in oost en midden europa werden verdreven of wegvluchtten naar het westen van duitsland
trumandoctrine: economische en militaire steun aan landen die bedreigd worden door het communisme
marshallplan: amerikaans plan voor financiele en economische hulp aan europese landen, voor de wederopbouw na de tweede wereldoorlog. het politieke doel was een dam opwerpen tegen communistische expansie
blokkade van berlijn: het afsluiten van toegangswegen over land en water naar west-berlijn door de sovjet unie in 1948 en 1949. de amerikanen wisten west berlijn te behouden door een luchtbrug
bondsrepubliek duitsland: naam voor west duitsland
duutse democratische republiek: naam voor oost duitsland
volksdemocratie: naam voor het bestuur (eenpartijstelsel) in de communistische landen in oost-europa zoals de DDR tijdens de koude oorlog
wirtschaftswunder: periode van snelle economische groei onder leiding van de regering Adenauer in west-duitsland na de tweede wereldoorlog. het zorgde er mede voor dat west duitsland zich in de jaren 1950 ontwikkelde tot een stabiele democratie
NAVO: bondgenootschap van de verenigde staten, canada en west europese landen, opgericht in 1949 om zichzelf te beschermen tegen communistische expansie
EGKS: europese gemeenschap voor kooen en staal, opgericht in 1951. een van de eerste organisaties die bijdroeg bij de europese eenwording na 1945
dictatuur: eenpartijstaat/alleenheerschappij, hier van hitlers NSDAP in duitsland en van de communistische partij SED in de DDR na 1945
Stasi: ministerie voor staatsveiligheid in de DDR, die iedere vorm van tegenstand tegen het communisme in de DDR probeerde te onderdrukken
warschaupact: bondgenootschap van de sovjet unie en oost europese landen opgericht in 1955 om zichzelf te beschermen tegen kapitalistische expansie
comecon: economische samenwerking tussen landen in oost europa
oostblok: naam voor de sovjet unie en de volksdemocratieen in oost europa tijdens de koude oorlog
planeconomie: houdt in dat alleen de staat recht heeft op het verstrekken van goederen en diensten.
berlijnse muur: muur die west berlijn en oost berlijn scheidde, waardoor oost duitse burgers niet langer naar het westen konden reizen. ook de grens tussen oost en west duitsland werd gesloten
invloedssfeer: kring van landen waarbinnen een land invloed uitoefent, bijvoorbeeld de verenigde staten die invloed uitoefenden in west europa tijdens de koude oorlog
detente: periode van politieke ontspanning tijdens de koude oorlog
ostpolitik: politiek van de regering brandt om de betrekkingen tussen west en oost duitsland te verbeteren
glasnost: openheid tijdens de regering van gorbatsjov afschaffing van censuur in de media
perestrojka: hervorming, vervanging van planeconomie door vrijemarkteconomie
brezjnevdoctrine: wanneer het communisme in een oostblokland in gevaar verkeerde, andere communistische landen verplicht waren om daar in te grijpen
koude oorlog: periode van grote spanningen tussen de verenigde staten en de sovjet unie en hun bondgenoten in de periode 1945-1991, zonder dat het tot een rechtstreeks gevecht kwam tussen beide partijen, maar waarin wel een voortdurende dreiging was van een nucleair confluct
europese unie: georganiseerde samenwerking op steeds meer gebieden tussen europese landen
bondskanselier: premier van west-duitsland vanaf 1949 en vanaf 1990 van het herenigde duitsland