Nectar - 1 havo/vwo - Hoofdstuk 1 - Onderzoeken en ontdekken
Woorden in deze lijst (73)
Origineel
- ademhalingsstelsel
- bestaat uit de organen luchtpijp en longen en heeft als taak het binnenhalen van lucht met zuurstof
- beenderstelsel
- skelet; alle botten in je lichaam, die samen je lichaam stevigheid geven
- benodigdheden
- spullen die je nodig hebt voor je onderzoek
- beschrijving
- waarnemingen in woorden opschrijven of vertellen
- bloedvatenstelsel
- bestaat uit de organen hart en bloedvaten en heeft als taak het vervoeren van verteerd voedsel en zuurstof naar alle delen van je lichaam
- cel
- klein ‘bouwsteentje’ waaruit mensen en dieren (en planten) bestaan; een cel van mensen (en dieren) bestaat uit celmembraan, celkern en cytoplasma
- celkern
- rond bolletje in een cel dat alles regelt wat er binnenin een cel gebeurt
- celmembraan
- vlies dat om het cytoplasma van een cel ligt
- cirkeldiagram
- taartdiagram, waarbij elke ‘taartpunt’ een deel in procenten van de hele taart weergeeft
- conclusie
- het antwoord op de onderzoeksvraag bij een onderzoek
- cytoplasma
- ‘stroperige’ vloeistof in de cel
- dekglas
- klein glaasje dat je op het preparaat legt
- determinatietabel
- tabel in een flora waarmee je de naam van een plant kunt opzoeken
- determineren
- het opzoeken van de naam van een organisme op een zoekkaart, in een speciaal boek of op de computer
- dwarsdoorsnede
- een doorsnede dwars door een organisme
- erosie
- afslijten van de aarde, doordat wind en water er steeds een stukje afschaven
- experiment
- proef om het antwoord op een onderzoeksvraag te vinden
- flora
- boek waarin je de naam van een plant kunt opzoeken
- fossiel
- (versteend) overblijfsel van planten of dieren die vroeger leefden
- gewervelde dieren
- dieren met een wervelkolom
- gidsfossiel
- fossielen die gebruikt worden om te bepalen hoe oud een aardlaag is
- grafiek
- de lijn door de punten in een lijndiagram; zie bij ‘lijndiagram’
- hypothese
- het van te voren verwachte antwoord op de onderzoeksvraag
- kenmerk
- eigenschap van een organisme waaraan je het kunt herkennen; je gebruikt de kenmerken bij het determineren van organismen
- koolstof
- een van de stoffen waaruit organismen zijn opgebouwd
- legenda
- de verklaring van de kleuren bij een cirkeldiagram
- lengtedoorsnede
- doorsnede door een organisme in de lengte van het ‘lichaam’
- lijndiagram
- diagram waarin je met een lijn (grafiek) de toename (groei) of afname in lengte of gewicht laat zien
- lijst
- alle waarnemingen op een rijtje
- loep
- vergrootglas; hiermee kun je kleine dingen vergroten en details beter zien
- microscoop
- instrument waarmee je heel kleine dingen, die je niet met het blote oog of de loep kunt zien, sterk vergroot kunt bekijken
- natuurgetrouwe tekening
- tekening die heel precies laat zien hoe één bepaald organisme eruitziet, met alle details
- objectglas
- voorwerpglas; glaasje waarop je een stukje van een organisme (voorwerp) legt dat je onder de microscoop wilt bekijken
- onderzoeksvraag
- duidelijke vraag die je door onderzoek te doen gaat beantwoorden
- ongewervelde dieren
- dieren zonder wervelkolom
- orgaan
- deel van je lichaam met een bepaalde taak (functie)
- orgaanstelsel
- een aantal organen die samenwerken
- organisme
- levend wezen; mensen, dieren en planten
- paleontoloog
- wetenschapper die fossielen onderzoekt
- preparaat
- klein voorwerp of deel van een organisme op een voorwerpglas (objectglas) dat je onder de microscoop bekijkt
- proefopstelling
- opstelling van materialen die je gebruikt om een onderzoek te doen
- proefvlak
- klein stukje van een groot gebied dat je onderzoekt; zo leer je iets over het hele gebied
- reconstrueren
- aan de hand van fossiele vondsten een organisme proberen na te bouwen zoals het in het echt was
- resultaten
- de uitkomsten van een onderzoek
- rivierdelta
- plek waar een rivier in zee uitmondt
- schematische tekening
- tekening die de belangrijkste onderdelen van een organisme laat zien; vaak staan de namen van onderdelen erbij
- sediment
- laagje van zand- en kleideeltjes en gebroken schelpen
- skelet
- alle botten samen; de taak is onder andere stevigheid geven aan je lichaam
- spierstelsel
- alle spieren samen; de taak is je lichaam laten bewegen
- staafdiagram
- diagram waarin je getallen weergeeft door de hoogte van staven
- steekproef
- als je niet alles onderzoekt, maar een klein deel; je meet bijvoorbeeld 30 eikenblaadjes en niet alle blaadjes van alle eiken als je wilt weten hoe groot eikenbladeren zijn
- taartpuntdiagram
- ander woord voor cirkeldiagram; zie bij ‘cirkeldiagram’
- tabel
- in een tabel worden aantallen overzichtelijk genoteerd; een tabel bestaat uit kolommen
- torso
- (plastic) lichaam zonder armen en benen, waarin je kunt bekijken hoe de organen in je lichaam liggen
- turflijst
- lijst waarin je door streepjes te zetten je tellingen bijhoudt
- verstenen
- door de druk en de aardwarmte worden de bodemlagen zo hard als steen
- verteren
- het kleiner maken van je voedsel
- verteringsstelsel
- bestaat uit de organen slokdarm, maag en darmen en heeft als taak het kleiner maken van voedsel
- voorwerpglas
- ander woord voor objectglas; zie bij ‘objectglas’
- waarnemen
- alles wat je doet om je omgeving te leren kennen: kijken, luisteren, proeven, voelen en ruiken
- weefsel
- groep cellen met dezelfde vorm en dezelfde taak, bijvoorbeeld spierweefsel
- werkplan
- beschrijving hoe je het onderzoek gaat uitvoeren; bevat werkwijze, lijst met materialen en een tijdsplanning
- werkwijze
- alles wat je moet doen om een onderzoek uit te voeren
- zoekkaart
- blad met vragen over kenmerken van organismen, vaak met plaatjes erbij; met een zoekkaart kun je de naam van een organisme opzoeken
- CT-scan
- driedimensionale röntgenfoto
- echoscopie
- beeld van organen gemaakt met geluidsgolven die terugkaatsen
- MRI-scan
- beeld van je lichaam gemaakt met behulp van verschillen in magnetisme
- radiologie
- afdeling in het ziekenhuis waar beelden van je organen worden gemaakt
- radiologisch laborant
- degene die op de afdeling radiologie de beelden van organen maakt
- radioloog
- arts die op de afdeling radiologie werkt
- röntgenfoto
- foto van de binnenkant van je lichaam gemaakt met röntgenstraling
- röntgenstraling
- straling die door de zachte weefsels van je lichaam gaat, maar door bloed en botten wordt tegengehouden
- thoraxfoto
- röntgenfoto van je borstkas