4.3 evolutie

evolutie

de ontwikkeling van het leven op aarde, waarbij soorten ontstaan, veranderen en verdwijnen

drie basis regels van evolutie theorie

genetische variatie. natuurlijke variatie. voortplanting

genetische variatie

recombinatie en mutatie

natuurlijke selectie (survival of the fitest)

het dier met de beste adaptatie heeft meer kans op voortplanting succes

voortplanting

moet plaatsvinden om gunstige eigenschappen door te geven

soort

organisme die zich onderling samen voortplanten en daarbij vruchtbare nakomelingen produceren (een soort kan bestaan uit verschillende rassen)

populaitie

groep individuen van de zelfde soort die leven in het zelfde gebied en samen voortplanten

gene flow

uitwisseling van genen tussen verwante populatie door immigratie en/of onderlinge voortplanting

genenpool

totaal van alle allelen van alle individuen in een populatie

allelfrequentie

hoe vaak een allel in de popular voorkomt (getal tussen 0 en 1 )

regel hardy wienberg

1) er is geen immigratie 2) gelijke kans op geslachtscellen 3) er is geen selectiedruk 4) geen mutaties 5) willekeurige voortplanting

inteeld

voortplanting binnen een familie waardoor bepaalde allelen heel veel aanwezig zijn.

veranderende allelfrequentie express

door inteeld

veranderende allelfrequentie bij toeval

door geneticdrift

2 soorten geneticdrift

1)flessenhalseffect. 2)foundereffect

flessenhalseffect

kleinere populatie krijgt andere genenpool dan de oorspronkelijke populatie

foundereffect

klein deel van een populatie vestigt zich in een nieuw gebied en plant alleen met elkaar voor

verschil

Flessenhalseffect scheiden door milieu. Foundereefect scheiden door keuzen

onstaan van nieuwe soort

-> Reproductieve isolatie -> Genetishe variatie -> Natuurlijke selectie ->voortplanting

Reproductieve isolatie (groepen scheiden)

1) Geografische isolatie (allopatrische soort vorming) -> bijv. eilandtheorie 2) Isolatie op basis van gedrag of dag en nacht ritme (sympatrische soort vorming)

Eilandtheorie

1) Des te groter het eiland des te groter de biodiversieteit -> hoge immigratie 2) Des te groter de afstand van het vaste land Des te kleiner het aantal soorten -> lage immigratie

bewijzen voor evolutie theorie

- fosielen -> versteende overblijfselen in aardlagen - verwantschap

Verwantschap

- Homologe structuren (zelfde vorm, niet zelfde functie) - Analoge structuren (niet zelfde bouw, wel zelfde functie) - Rudimentaire structure (structure met verloren fuctie bijv. het stuitje was vroeger staart) -DNA analyse

DNA analyse

kun je voorouders mee achter halen Clade-> schematische weergaevn van de verwantschappen tussen soorten

Micro-evolutie

verandering van allelfrequentie in een populatie: hierdoor evolueert de soort

Macro-evolutie

ontstaan van nieuwe soorten

Co-evolutie

een evoluerende soort beïnvloedt de evolutie van een andere soort (bijv. bij en bloemen)

Woorden in deze lijst (27)