Nectar - 2 vmbo-kgt - Hoofdstuk 7 - Eten

Woorden in deze lijst (69)

Origineel

ADH: aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van een voedingsstof
alvleesklier: orgaan dat in de buik tegen de onderkant van de maag ligt, maakt het verteringssap alvleessap
alvleessap: verteringssap uit de alvleesklier
anorexia nervosa: eetstoornis, waarbij patiënt niet kan stoppen met lijnen en daardoor heel erg mager wordt
bacteriën: kleine organismen, die voedselbederf veroorzaken
beschermende stoffen: groep voedingsstoffen in je voeding die je nodig hebt om gezond te blijven: vitaminen en mineralen
boulimia nervosa: eetstoornis, waarbij patiënten last van vreetbuien heeft en het voedsel daarna weer uit het lichaam willen krijgen
bouwstoffen: groep voedingsstoffen die je nodig hebt voor groei en in stand houden van je lichaam: eiwitten, vetten, mineralen en water
calcium: mineraal; heb je als bouwstof nodig om botcellen te maken en als beschermende stof voor een goede werking van je zenuwstelsel en spieren
cariës: ontstaan van gaatjes in tanden of kiezen doordat bacteriën suiker in je mond omzetten in zuur, een ander woord is tandbederf
celdeling: cellen splitsen zich in tweeën; bacteriën vermeerderen zich door celdeling
darmplooien: uitstulpingen aan de binnenkant van je dunne darm; zorgen voor een groot oppervlak, zodat voedingsstoffen goed opgenomen worden
darmsap: verteringssap van de dunne darm
dikke darm: in de dikke darm wordt het meeste water uit de onverteerde resten gehaald
dunne darm: in de dunne darm wordt de vertering van koolhydraten, eiwitten en vetten afgemaakt; de voedingsstoffen worden opgenomen in het bloed
eetgewoonten: wat je gewend bent te eten, wanneer je dat doet en je voorkeur voor wat je eet
eetstoornis: als je niet normaal eet
eiwitten: bouwstoffen voor je lichaam; zorgen voor de opbouw en het herstel
endeldarm: slaat ontlasting (poep) op; wordt afgesloten door de anus
energierijke stoffen: groep voedingsstoffen in je voeding waar je lichaam energie uit haalt: koolhydraten en vetten
enzymen: stoffen die grote voedingsstoffen afbreken
fluoride: mineraal; heb je als bouwstof nodig om je tandglazuur sterker te maken
gal: gal verdeelt vet in kleine druppeltjes zodat de verteringssappen het vet beter kunnen verteren; de lever maakt gal en de galblaas slaat het op
galblaas: orgaan dat net onder de lever ligt; opslagplaats voor gal
gebreksziekte: ziekte die ontstaat door een gebrek aan vitaminen en mineralen
haarvaatjes: heel kleine bloedvaatjes
huig: sluit je neusholte af tijdens het slikken
ijzer: mineraal; heb je als bouwstof nodig om rode bloedcellen te maken en als beschermende stof voor het vervoer van zuurstof
kilocalorie (kcal): geeft de hoeveelheid energie in voeding aan; 1 kilocalorie is 4,2 kilojoules
kilojoule (kJ): geeft de hoeveelheid energie aan; 1 kilojoule is 1000 joules
koolhydraten: zetmeel en suikers; energierijke voedingsstoffen die je nodig hebt om te bewegen en om warm te blijven
lever: orgaan dat gal maakt
maag: de maag verzamelt en kneedt het voedsel; hier begint de vertering van eiwitten
maagsap: verteringssap uit klieren in de maagwand; bestaat uit enzymen die eiwitten verteren en zuur dat bacteriën doodt
maximumtemperatuur: hoogste temperatuur waarbij een enzymreactie kan verlopen; boven deze temperatuur gaat het enzym stuk
mineralen: bouwstoffen en beschermende stoffen voor je lichaam
minimumtemperatuur: laagste temperatuur waarbij een enzymreactie kan verlopen
mondholte: begin van het verteringsstelsel; hier wordt voedsel gekauwd en vermengd met speeksel
ontlasting: ingedikte, onverteerde voedselresten (poep)
optimumtemperatuur: temperatuur waarbij een enzym het beste werkt
overgewicht: je weegt te veel, doordat je meer energierijke stoffen binnenkrijgt dan je lichaam verbruikt
peristaltische bewegingen: spierbewegingen in de wand van organen van je verteringsstelsel die de voedselbrij voortduwen en mengen
schijf van vijf: hulpmiddel om gezonde voeding te kiezen; bestaat uit vijf vakken, met in elk vak een groep voedingsmiddelen
schimmels: organismen die bestaan uit pluizige draden; sommige soorten maken paddenstoelen; schimmels kunnen voedselbederf veroorzaken
slokdarm: hierdoor gaat voedsel van de keelholte naar de maag; de wand bevat spieren die het voedsel naar de maag duwen
speeksel: verteringssap; bevat een enzym dat zetmeel verteert
sporen: voortplantingscellen van schimmels
strotklepje: sluit je luchtpijp af tijdens het slikken
tandbederf: ontstaan van gaatjes in tanden of kiezen doordat bacteriën suiker in je mond omzetten in zuur, ander woord is cariës
tussendoortjes: wat je tussen de maaltijden door eet, zoals een chocoladereep, koek of appel
twaalfvingerige darm: in de twaalfvingerige darm komt alvleessap en gal bij het voedsel; koolhydraten, eiwitten en vetten worden (verder) verteerd
vertering: zo kleimaken van voedingsstoffen dat ze kunnen worden opgenomen in het bloed
verteringssappen: stoffen die grote voedingsstoffen in stukken ‘knippen’
verteringsstelsel: bestaat uit onder andere slokdarm, maag en de dunne en dikke darm; taak is het kleiner maken van grote voedingsstoffen, zodat ze in het bloed kunnen worden opgenomen
vetten: energierijke voedingsstoffen en bouwstoffen; heb je nodig om te bewegen en om warm te blijven en voor opbouw van je cellen
vitaminen: beschermende voedingsstoffen; voorkomen dat je ziek wordt
voedingsmiddel: iets wat je eet of drinkt
voedingsstoffen: stoffen in voedingsmiddelen: koolhydraten (suiker, zetmeel), vetten, water, eiwitten, mineralen en vitaminen
voedingsvezels: (onverteerbare) stoffen uit brood, groente en fruit die ervoor zorgen dat de spieren in je darmen actief zijn, waardoor het eten beter verteert
voedselbederf: als er ongewenste schimmels en bacteriën op je eten groeien; van bedorven voedsel kun je ziek worden
water: bouwstof voor je lichaam
conserveren: langer houdbaar maken van voedingsmiddelen, door leefomstandigheden voor schimmels en bacteriën zo slecht mogelijk te maken: verhitten, invriezen, drogen, luchtdicht (vacuüm) verpakken, gasverpakken en zoet, zuur, zout of een ander conserveermiddel toe te voegen
dioxine: giftige stof die in je voedsel kan zitten
gewasbeschermingsmiddel: middel dat een boer gebruikt om ziekten van planten tegen te gaan
pcb’s: giftige stoffen die in je voedsel kunnen zitten
productieketen: de stappen in het hele productieproces van bijvoorbeeld voedingsmiddelen: van het land tot de klant
voedselinfectie: ziekte die je oploopt doordat er te veel ziekmakende bacteriën in je eten zaten; gevolgen zijn buikpijn, braken en diarree
voedselvergiftiging: als je ziek wordt door giftige stoffen die bacteriën in je voedsel maken
zware metalen: giftige metalen zoals lood, kwik en cadmium