Nectar - 1 havo/vwo - Hoofdstuk 5 - Planten - deel 1

Woorden in deze lijst (74)

Origineel

akkerbouw: op grote akkers één soort plant verbouwen
bastvaten: buisjes in de plant; hierdoor stroomt het water met voedingsstoffen vanuit de bladeren naar de bloemen en de wortels
bestuiving: overbrengen van stuifmeel van de meeldraden naar de stamper
bevruchting: samensmelten van twee celkernen van de mannelijke en vrouwelijke voortplantingscel; bij planten zijn dit de celkernen van een stuifmeelkorrel en van een eicel in een zaadbeginsel
blad: bestaat uit bladmoes en nerven; in het groene bladmoes maakt de plant voedingsstoffen
bladgroenkorrels: groene bolletjes in het cytoplasma van een plantencel, die planten hun groene kleur geven; in de bladgroenkorrels vindt de fotosynthese plaats
bladlittekens: plaats waar het blad heeft vastgezeten aan de tak
bladmoes: het groene blad tussen de nerven; hier maakt de plant voedingsstoffen
bloem: zorgt voor de voortplanting van planten; uit bloemen ontstaan vruchten en zaden
bloembodem: deel van de bloem waar de andere delen van de bloem op vastzitten
bollen: dikke bladeren, die heel dicht tegen elkaar aan liggen; hierin slaat de plant reservestoffen op; uit bollen kunnen ook nieuwe plantje groeien
cel: kleinste bouwsteentje van planten; bestaat uit celwand, celmembraan, celkern, vacuole, bladgroenkorrels en cytoplasma
celdeling: cellen splitsen in tweeën, hierdoor groeit een organisme
celgroei: bij planten nemen pas gedeelde cellen water op, waardoor de cel groeit
celkern: klein bolletje in de cel dat alles regelt wat er in de cel gebeurt
celmembraan: vlies om het cytoplasma
celwand: taai stevig vlies om de celmembraan van een plantencel
cytoplasma: stroperige vloeistof in een cel
diktegroei: groei van de stam en takken van bomen in de dikte
eenjarige planten: planten die ontkiemen in het voorjaar, bloeien in de zomer, zaden vormen in de herfst en afsterven in de winter
eicel: vrouwelijke voortplantingscel; ligt bij planten in een zaadbeginsel onder in de stamper
eindknop: knop aan het einde van de tak, waaruit boomtakken langer worden
eiwitten: voedingsstof; eiwitten zijn voor de groei van een plant; voor het maken van eiwitten heeft een plant mineralen nodig
fotosynthese: uit koolstofdioxide en water ontstaat in de bladgroenkorrels glucose en zuurstof; hiervoor is ook zonlicht nodig
gastheerplant: hieruit haalt een parasiet zijn voedingsstoffen
glastuinbouw: kweken en verbouwen van planten in kassen
glucose: plantensuiker; een voedingsstof die een plant tijdens de fotosynthese in bladgroenkorrels gemaakt
groei: het groter en zwaarder worden van een organisme
groeilaagje: laagje in de stam waar nieuwe houtcellen worden gemaakt
groeipunten: uiterste topjes van stengels en wortels; hier maakt de plant nieuwe cellen aan
helmknop: deel van een meeldraad waarin stuifmeelkorrels ontstaan
helmraad: onderste deel van een meeldraad
houtachtige planten: planten waarbij houtstof voor de stevigheid zorgt; deze planten groeien steeds door en kunnen heel oud worden
houtcellen: cellen met veel houtstof in de celwanden
houtvaten: buisjes in de plant; hierdoor stroomt het water met mineralen vanuit de wortels, via de stengels, omhoog naar de bladeren
huidmondjes: kleine openingen in het blad; hierdoor verdampt water, verdwijnt zuurstof uit het blad en komt koolstofdioxide in het blad
insectenbloemen: gekleurde bloemen die door insecten worden bestoven
jaarring: laagje nieuwe houtcellen dat in één jaar wordt gevormd
kelkbladeren: kleine groene blaadjes die de bloem in knop beschermen tegen kou, uitdroging en beschadiging
kiem: het heel jonge plantje dat binnenin een zaadje zit
kleurstofkorrels: korrels met kleurstof in een plantencel; geven bijvoorbeeld vruchten een rode, gele of oranje kleur
klisters: knoppen in een bol, waaruit nieuwe planten kunnen groeien
knollen: verdikte wortels of dikke ondergrondse stengels waar de plant reservestoffen opslaat
knopschubben: schubben die de knop aan een tak beschermen tegen de kou en tegen het aanvreten door insecten
koolstofdioxide: gas dat planten nodig hebben voor het maken van glucose (fotosynthese)
kroonbladeren: felgekleurde blaadjes van de bloem, om insecten te lokken
kruidachtige planten: planten die water nodig hebben voor de stevigheid
kruisbestuiving: als het stuifmeel van de ene bloem op de stamper van een bloem van een andere plant terechtkomt
kurklaag: laagje op de plaats waar het blad is afgevallen; deze laag beschermt de boom tegen waterverlies en tegen binnendringende ziekteverwekkers
lengtegroei: in de topjes van de stengels en wortels maakt de plant nieuwe cellen bij, waardoor de stengel en wortels steeds langer worden
levenscyclus: kring van gebeurtenissen uit het leven van een organisme; bij planten: zaad ontkiemt → de plant groeit en krijgt bloemen → uit bloemen ontstaan vruchten en zaden → de zaden worden verspreid
meeldraden: de mannelijk voortplantingsorganen van de plant; zitten in de bloem; meeldraden maken stuifmeelkorrels
meerjarige planten: planten waarvan in de winter alleen de bovengrondse plantendelen afsterven
mineralen: voedingszouten (meststoffen) die planten met hun wortels opnemen; planten hebben mineralen nodig om alle voedingsstoffen te kunnen maken die nodig zijn voor de groei
nectar: zoete vloeistof die insecten zoals vlinders en bijen eten
nectarkliertjes: orgaantjes in een plant (bloem) die nectar maken
nerven: vaatbundels die door de bladeren van planten lopen; geven het blad stevigheid en zorgen voor vervoer van stoffen
ongeslachtelijke voortplanting: nakomelingen krijgen zonder dat er bevruchting is geweest
ontkiemen: groeien van een nieuw plantje uit een zaadje
ontwikkeling: een organisme krijgt nieuwe delen
parasiet: plant zonder bladgroen, die zijn voedingsstoffen uit andere planten haalt
reservestoffen: voedingsstoffen die planten bewaren om de winter door te komen en in het voorjaar weer uit te groeien; planten bewaren vooral zetmeel en vetten als reservevoedsel
ringlittekens: ringvormig litteken op een tak, op de plek waar de knopschubben van een eindknop zijn afgevallen; het stukje tak tussen twee ringlittekens is een jaar
scheurlaag: laagje tussen boom en bladsteel, waardoor er in de herfst minder water en mineralen bij de bladeren komen
selecteren: uitzoeken van de planten met de gewenste eigenschappen om mee (verder) te kweken
stamper: het vrouwelijke voortplantingsorgaan van de plant; zit in de bloem; onder in de stamper zitten de zaadbeginsels met eicellen
stekken: planten kweken door een stukje van de plant af te snijden en dat in het water te zetten; nadat er wortels zijn ontstaan, plant je het plantje in de grond
stempel: bovenste deel van de stamper, waar bij de bestuiving stuifmeel aan blijft plakken
stengel: houdt de plant rechtop; in de stengel liggen vaatbundels, waardoor water en stoffen worden vervoerd
stijl: middelste deel van de stamper
stuifmeelbuis: buisje dat na de bestuiving uit een stuifmeelkorrel groeit
stuifmeelkorrels: mannelijke voortplantingscellen van de plant; worden in de helmknoppen van de meeldraden gemaakt
tuinbouw: groenten en fruit verbouwen op kleine akkers
tweejarige planten: planten die ontkiemen en groeien in het eerste jaar, in het tweede jaar bloeien en zaden vormen en daarna sterven