Nectar - 2-3 havo/vwo - Hoofdstuk 10 - Je verandert

Woorden in deze lijst (73)

Origineel

acne: puistjes door ontstekingen van verstopte talgklieren (mee-eters)
aids: seksueel overdraagbare ziekte veroorzaakt door het aidsvirus (hiv); het virus tast de witte bloedcellen aan, waardoor de afweer tegen ziekten minder wordt
aidsvirus: virus dat de soa aids veroorzaakt
biseksueel: als je op zowel jongens als meisjes verliefd wordt
celdeling: als uit één cel twee nieuwe cellen ontstaan
celgroei: het groter worden van een pas gedeelde cel
condoom: voorbehoedmiddel dat bij een zaadlozing het sperma opvangt, condooms beschermen tegen soa’s
contact: alles wat je samen met andere mensen doet
doelwitorgaan: orgaan dat reageert op de boodschap van een hormoon
frontaalkwab: voorste deel van de hersenen, belangrijk bij emoties, sociale vaardigheden, logisch redeneren, plannen en organiseren, impulsbeheersing
gebied van Broca: deel van de hersenen dat belangrijk is bij spreken. Het gebied van Broca is verantwoordelijk voor grammatica en het spreken zelf.
gebied van Wernicke: deel van de hersenen dat belangrijk is bij het herkennen van de betekenis van woorden
geestelijke ontwikkeling: groei en veranderingen van je verstand tijdens de verschillende levensfasen
genderdysforie: dit heb je als je gevoel en gedrag niet overeenkomen met je geslacht, mensen die dit hebben noem je transseksueel of transgender
geslachtsgemeenschap: als de penis van de jongen in de vagina van het meisje gaat
geslachtshormonen: regelstoffen die de secundaire geslachtskenmerken regelen
geslachtskenmerken: alle kenmerken die het verschil tussen meisjes en jongens duidelijk maken
geslachtsziekte: ziekte die je door seks kunt krijgen; wordt ook wel soa genoemd
groeihormoon: regelstof die de groei regelt; wordt gemaakt in de hypofyse
groeischijven: plaats aan het einde van de botten waar de kraakbeencellen zitten; deze cellen kunnen zich delen
groeispurt: periode van snelle lengtegroei, bijvoorbeeld in de puberteit
hersencentrum: gebied in de hersenen met een bepaalde taak
hersenen: orgaan dat belangrijke lichaamsfuncties zoals ademhaling en hartslag regelt, je bewegingen coördineert en waar processen als waarnemen, denken en voelen plaatsvinden.
hersenenrijping: ontstaan van verbindingen tussen zenuwcellen, waardoor delen van je hersenen bepaalde taken kunnen gaan uitvoeren
heteroseksueel: als je op iemand van het andere geslacht verliefd wordt
hiv: virus dat de soa aids veroorzaakt
hiv-remmers: medicijnen die voorkomen dat het hiv-virus zich snel in je lichaam vermeerdert
homo: man of jongen die op mannen verliefd wordt
homoseksueel: als je iemand van hetzelfde geslacht verliefd wordt
hormonen: regelstoffen die via het bloed worden verspreid en allerlei lichaamsprocessen regelen
hormoonklieren: organen die hormonen maken. Een hormoonklier geeft de hormonen die hij maakt aan het bloed af.
HPV: virus dat wordt overgedragen door seksueel contact en baarmoederhalskanker kan veroorzaken
hypofyse: een belangrijke hormoonklier die onder aan de hersenen zit; maakt groeihormoon en hormoon dat het ontstaan van secundaire geslachtskenmerken regelt
identiteit: hoe je bent in uiterlijk, karakter en dingen die je belangrijk vindt
klaarkomen: het hoogtepunt van het gevoel als je over de eikel of clitoris wrijft; heet ook wel orgasme
lesbisch: als je als vrouw of meisje op vrouwen verliefd wordt
levensfasen: periode in je leven: baby, peuter, kleuter, kind, puber, adolescent, volwassene en oudere
lichamelijke ontwikkeling: veranderingen van je lichaam in uiterlijk en wat je kunt tijdens de verschillende levensfasen
limbisch systeem: deel van de hersenen dat onder andere betrokken is bij emoties, motivatie en genot
masturbatie: klaarkomen door jezelf te strelen; dit heet ook wel zelfbevrediging
mee-eters: verstopte poriën; je ziet ze als kleine zwarte puntjes op je huid
normen: regels voor je gedrag, die horen bij een bepaalde waarde
oestrogeen: vrouwelijk geslachtshormoon; hierdoor ontstaan de vrouwelijke secundaire geslachtskenmerken en wordt de menstruatiecyclus geregeld
onveilig vrijen: seks zonder condoom
orgasme: het hoogtepunt van het gevoel als je over de eikel of clitoris wrijft; heet ook wel klaarkomen
poriën: uitgangen van de talgklieren
primaire geslachtskenmerken: geslachtskenmerken die vanaf de geboorte zichtbaar zijn: penis of schaamlippen
puberteit: levensfase tussen tien en zestien jaar; in deze periode worden de verschillen tussen jongens en meisjes veel groter
receptoren: structuren met verschillende vormen op een celmembraan; op deze plaats kunnen de hormonen zich hechten
relaties: hoe je met iemand omgaat, bijvoorbeeld vriendschap of ‘van elkaar houden’
secundaire geslachtskenmerken: lichamelijke verschillen tussen jongens en meisjes die in de puberteit ontstaan
seksueel overdraagbare aandoeningen (soa): seksueel overdraagbare aandoeningen; ziekten die je door seks kunt krijgen
seropositief: als het aidsvirus in je bloed zit
soa: afkorting van seksueel overdraagbare aandoeningen; ziekten die je door seks kunt krijgen
soa-test: test waarmee je kunt bepalen of je een soa hebt
talg: een vettige stof uit de talgklieren, die je huid beschermt
tertiaire geslachtskenmerken: niet lichamelijke verschillen tussen jongens en meisjes, zoals kleding en gedrag
testosteron: mannelijk geslachtshormoon; hierdoor ontstaan de mannelijke secundaire geslachtskenmerken
transgender: dit ben je als je gedrag en gevoel niet overeenkomen met je geslacht
transseksueel: als je van geslacht bent veranderd, omdat je als je gedrag en gevoel niet overeenkwamen met je geslacht
veilig vrijen: seks met condoom
vrijen: kussen en seksueel contact hebben
vruchtbaar: als je je kunt voortplanten; jongens maken zaadcellen en meisjes maken eicellen
waarden: geven aan wat je belangrijk vindt, bijvoorbeeld ‘trouw zijn’
zaadlozing: als er sperma uit de penis komt, dit gebeurt bij een orgasme
zelfbevrediging: klaarkomen door jezelf te strelen; dit heet ook wel masturbatie
acute infectie: als je drie tot zes weken na besmetting met hiv griepachtige verschijnselen krijgt
aids: seksueel overdraagbare ziekte veroorzaakt door het aidsvirus (hiv); het virus tast de witte bloedcellen aan, waardoor de afweer tegen ziekten minder wordt
aidsvirus: virus dat de soa aids veroorzaakt
gastheercel: lichaamscel waarin een virus zich gaat vermeerderen
hiv: virus dat de soa aids veroorzaakt
hiv-remmers: medicijnen die voorkomen dat het hiv-virus zich snel in je lichaam vermeerdert
resistent: als een virus niet meer gevoelig is voor een medicijn