De Geo - Havo - Arm en rijk - Hoofdstuk 3

Woorden in deze lijst (40)

Origineel

afzetmarkt: Het aantal klanten dat producten wil kopen.
analfabetisme: Het percentage van de bevolking ouder dan 15 jaar dat niet kan lezen of schrijven.
bevolkingsdiagram: Staafdiagram over de leeftijdsopbouw van de bevolking: piramide, granaat en urn.
bevolkingsdichtheid: Het gemiddelde aantal inwoners per vierkante kilometer (inw/km2).
bevolkingsgroei: Toename of afname van de bevolking door geboorte, sterfte, emigratie en immigratie.
bevolkingsspreiding: De verdeling van mensen over een land of gebied.
bruto binnenlands product (bbp): De totale geldwaarde van alle goederen en diensten die binnen de staatsgrenzen van een land in een jaar worden geproduceerd.
bruto nationaal product (bnp): De totale geldwaarde van alle goederen en diensten die alle staatsburgers van een land in een jaar produceren.
bruto regionaal product (brp): De totale geldwaarde van alle goederen en diensten die een regio in een jaar produceert.
centrum: Begrip uit het centrum-periferiemodel: hoogontwikkeld, rijk land of gebied met veel economische en politieke macht.
de-industrialisatie: Afname van de productie en de werkgelegenheid in de industrie (onder andere door verplaatsing van het werk naar landen met lagere kosten en minder strenge wetgeving).
dekolonisatie: Het politiek onafhankelijk worden van een voormalige kolonie.
demografische druk: De verhouding tussen de productieve leeftijdsgroep (20 - 65 jaar) en de niet-productieve groepen (0 - 20 jaar en 65+).
demografische transitie: Model dat de overgang laat zien van hoge geboorte- en sterftecijfers naar lage geboorte- en sterftecijfers.
exploitatiekolonie: Een overzees gebiedsdeel dat dient als leverancier van goedkope grondstoffen en arbeidskrachten voor het moederland en als afzetgebied van de producten uit het moederland.
gemiddeld inkomen: Het bbp van een land gedeeld door het aantal inwoners van dat land.
grijze druk: De verhouding tussen de groep 65-plussers en het aantal 20- tot 65-jarigen.
human development index (hdi): Cijfer dat aangeeft hoe hoog een land scoort op het bnp per inwoner, de levensverwachting en het analfabetisme.
industrialisatie: Periode waarin een samenleving voor zijn inkomen steeds sterker afhankelijk wordt van industrie in plaats van landbouw.
informele sector: Ongeschoold, slechtbetaald werk in de dienstensector dat niet officieel wordt geregistreerd. Mensen betalen geen belasting, maar hebben ook geen recht op uitkeringen.
koopkracht: Het aantal goederen en diensten dat iemand van zijn geld kan kopen.
leeftijdsopbouw: De verdeling van de bevolking over verschillende leeftijdsklassen, vaak weergegeven in een bevolkingsdiagram.
metropool: Heel grote stad die op mondiale schaal een rol van betekenis speelt op het gebied van economie, cultuur en politiek. Heet ook global city of wereldstad.
multiculturele samenleving: Samenleving van mensen uit verschillende culturen.
multinational / multinationale onderneming (mno): Onderneming met vestigingen in ten minste twee landen.
ontwikkelingskenmerk: Kenmerk waarmee je de armoede of rijkdom in een gebied kunt meten.
opkomend land: Land dat nog niet echt ontwikkeld is, maar dat wel een snelle economische groei doormaakt. Heet ook groeiend land.
periferie: Begrip uit het centrum-periferiemodel: minder ontwikkeld gebied of land dat wordt gekenmerkt door afhankelijkheid, nadelige handelsrelaties, gebrekkige technologie en een lage productie.
regionale ongelijkheid: Situatie waarin er sociaal-economische ongelijkheid bestaat tussen regio’s.
ruilvoet: Verhouding tussen het prijspeil van de exportproducten en het prijspeil van de importproducten.
samenstelling van de beroepsbevolking: Procentuele verdeling van de werkende bevolking over de primaire, secundaire en tertiaire sector.
semiperiferie: Begrip uit het centrum-periferiemodel: gebied dat een tussenpositie inneemt tussen het centrum en de periferie. Het zijn vaak opkomende landen door de groei van de industrie.
sociale ongelijkheid: Situatie waarin er verschillen in welvaart en ontwikkelingskansen zijn tussen groepen mensen in een gebied.
speciale economische zone (sez): Gebied waar buitenlandse ondernemingen zich vrij mogen vestigen en weinig belasting betalen.
verstedelijking: Toename van het percentage mensen dat in de steden woont. Heet ook urbanisatie.
vestigingskolonie: Een overzees gebiedsdeel waar kolonisten (meestal Europeanen) zich blijvend vestigen.
vrijemarkteconomie: Economisch systeem waarin bedrijven eigendom zijn van personen en de ondernemers zelf bepalen wat ze maken of welke diensten ze aanbieden.
wereldsysteem: Indeling van de wereld volgens een bepaald model, zoals het centrum-periferiemodel, om de economische en politieke machtsverhoudingen uit te drukken.
zakelijke en financiële dienstverlening: Bedrijfssector die zich bezighoudt met het leveren van financiële en andere diensten aan bedrijven of de overheid.
zware industrie: Bedrijven die veel (ruwe) grondstoffen gebruiken, zoals steenkool, ijzererts of ruwe olie.