Duitsland in Europa 1918–1991 – Verplichte Begrippenlijst HAVO 2026

Nanna

Woorden in deze lijst (50)

Origineel

Republiek van Weimar: Democratische Duitse staat die ontstond in 1918, na de val van het keizerrijk.
Verdrag van Versailles: Vredesverdrag van 1919 dat Duitsland strenge eisen oplegde, zoals herstelbetalingen en gebiedsverlies.
Herstelbetalingen: Grote geldbedragen die Duitsland vanaf 1919 moest betalen als schuld voor WO I.
Dolkstootlegende: Idee dat Duitsland WO I niet militair verloor maar ‘verraden’ werd door politici, populair vanaf 1919.
Hyperinflatie: Periode in 1923 waarin het Duitse geld bijna waardeloos werd.
Dawesplan: Plan uit 1924 om de Duitse economie te stabiliseren door leningen uit de VS.
Gouden Twintigste Jaren: Periode van economische bloei in 1924–1929 in Duitsland.
Wereldcrisis 1929: Wereldwijde economische crisis die in 1929 begon en leidde tot massale werkloosheid in Duitsland.
NSDAP: Nationaalsocialistische partij van Hitler, groeide sterk in de jaren 1930–1933.
Machtigingswet: Wet uit 1933 die Hitler dictatuur mogelijk maakte doordat hij zonder parlement kon regeren.
Gleichschaltung: Proces vanaf 1933 waarbij de nazi’s alle organisaties en media onder controle brachten.
Concentratiekampen: Kampen vanaf 1933 om politieke tegenstanders en later ongewenste groepen op te sluiten.
Neurenberger Wetten: Racistische wetten uit 1935 die Joden hun burgerrechten ontnamen.
Kristallnacht: Georganiseerde aanval op Joden op 9 november 1938.
Lebensraum: Idee vanaf 1930s dat Duitsland moest uitbreiden naar Oost-Europa voor ‘leefruimte’.
Anschluss: Aansluiting van Oostenrijk bij Duitsland in 1938.
Conferentie van München: Conferentie in 1938 waar Groot-Brittannië en Frankrijk akkoord gingen met Hitlers eisen (appeasement).
Inval in Polen: Duitse aanval op 1 september 1939, begin van WO II.
Blitzkrieg: Snelle Duitse militaire tactiek gebruikt vanaf 1939.
Holocaust: Systematische genocide op Joden door nazi’s tussen 1941–1945.
Wannseeconferentie: Vergadering in 1942 waarin nazi’s de “Endlösung” organiseerden.
Totale oorlog: Vanaf 1943 moest Duitsland al zijn middelen inzetten voor WO II.
D-Day: Geallieerde landing in Normandië op 6 juni 1944, begin van de bevrijding van Europa.
Capitulatie Duitsland: Duitsland gaf zich over op 8 mei 1945.
Neurenbergprocessen: Rechtszaken tegen nazi-leiders van 1945–1946.
Bezettingszones: Duitsland werd in 1945 opgedeeld in vier zones (VS, VK, Frankrijk, SU).
Blokkade van Berlijn: Sovjetblokkade van West-Berlijn in 1948–1949.
Luchtbrug: Geallieerde bevoorrading van West-Berlijn in 1948–1949.
BRD: Bondsrepubliek Duitsland, opgericht in 1949 in West-Duitsland.
DDR: Duitse Democratische Republiek, opgericht in 1949 in Oost-Duitsland.
Socialistische planeconomie: Economisch systeem van de DDR vanaf 1949, bestuurd door de staat.
Wirtschaftswunder: Economisch wonder in West-Duitsland in de jaren 1950–1960.
NAVO-lidmaatschap BRD: West-Duitsland trad toe tot de NAVO in 1955.
Opstand in de DDR: Arbeidersopstand in Oost-Duitsland op 17 juni 1953.
Berlijnse Muur: Bouw van de Muur op 13 augustus 1961 om vluchtelingenstroom naar West-Duitsland te stoppen.
Détente: Periode van ontspanning tussen Oost en West in de jaren 1970.
Ostpolitik: Politiek van Willy Brandt vanaf 1969 gericht op betere relaties met de DDR en Sovjet-Unie.
Helmut Kohl: Bondskanselier vanaf 1982 die een belangrijke rol speelde in de Duitse hereniging.
Val van de Berlijnse Muur: Muur viel op 9 november 1989.
Hereniging Duitsland: DDR en BRD werden één land op 3 oktober 1990.
Einde Koude Oorlog: De Koude Oorlog eindigde in 1991, waardoor Duitsland een stabiele positie in Europa kreeg.
Europese integratie: Duitsland speelde vanaf 1990 een leidende rol in de verdieping van de Europese Unie.
Schuldvraag: Discussie vanaf 1919 over de vraag of Duitsland alleen verantwoordelijk was voor WO I.
Appeasement: Westerse politiek in de jaren 1930 om oorlog te voorkomen door Hitler tegemoet te komen.
Totalitarisme: Regeringsvorm waarin de staat vanaf 1933 het hele leven van burgers controleert.
IJzeren Gordijn: Scheiding tussen Oost- en West-Europa vanaf 1945 tot 1989.
Trumanleer: Amerikaanse politiek van containments vanaf 1947, met gevolgen voor Duitsland.
Marshallplan: Amerikaans hulpprogramma in 1948 waarmee de BRD werd opgebouwd.
Warschaupact: Oost-Europees militair bondgenootschap opgericht in 1955, met de DDR als lid.
Glasnost en perestrojka: Hervormingen van Gorbatsjov vanaf 1985 die de val van het Oostblok versnelden.