Hoofdstuk 5 Gaswisseling en uitscheiding

Noortje

Woorden in deze lijst (42)

Origineel

longen: deel van het ademhalingsstelsel; orgaan in borstholte waar gaswisseling plaatsvindt
gaswisseling: opnemen van gassen uit de lucht en afgeven van gassen aan de lucht
uitscheiding: het afvoeren van afvalstoffen door het lichaam
luchtpijp: buis die de keelholte met de longen verbindt
bronchiën: vertakkingen van de luchtpijp waardoor lucht in de richting van de longen en terug wordt vervoerd
longblaasjes: blaasjes aan de uiteinden van de fijnste bronchiolen
diffusie: verplaatsing van stoffen van een plek met een hoge concentratie naar een plek met een lage concentratie
zuurstofconcentratie (zuurstofdruk): aandeel van zuurstof in een gas of vloeistof
koolstofdioxideconcentratie (koolstofdioxidedruk): aandeel van koolstofdioxide in een gas of vloeistof
zuurstoftransport: transport van zuurstof; in bloed voornamelijk door binding aan hemoglobine
hemoglobine: zuurstofbindend eiwitmolecuul in rode bloedcellen
koolstofdioxidetransport: transport van koolstofdioxide, in bloed voornamelijk als waterstofcarbonaationen
ademhalingsspieren: het middenrif, de binnenste en buitenste tussenribspieren en de buikspieren
ventilatiebewegingen: ademhaling door groter en kleiner worden van de longen
dode ruimte: inhoud van de bronchiën, de luchtpijp en de keel- of neusholte; wordt ongebruikt weer uitgeademd
restvolume: hoeveelheid lucht die na een maximale uitademing in de longen achterblijft
vitale capaciteit: hoeveelheid lucht die in één ademhaling maximaal kan worden verplaatst
longcapaciteit: de vitale capaciteit plus het restvolume
lever: orgaan waarin veel stofwisselingprocessen plaatsvinden
leverlobjes: zeshoekige structuren binnen de lever
inwendig milieu: wordt gevormd door het bloed en de weefselvloeistof van een organisme
gal: wordt geproduceerd door cellen van de lever en bevat onder andere water en galzuren
glucoseconcentratie: concentratie van glucose; wordt in het bloed min of meer constant gehouden door een regelmechanisme met insuline en glucagon
ureum: stof die ontstaat in de lever door omzetting van ammoniak
nieren: uitscheidingsorganen die overtollige en schadelijke stoffen uit het bloed verwijderen en urine produceren
nierschors: buitenste deel van de nieren waar urine wordt gevormd
niermerg: deel van de nieren waar urine wordt gevormd
urine: stof die door de nieren wordt gevormd en die bestaat uit water, zouten en schadelijke stoffen
niereenheid: deel van een nier dat voor het grootste deel bestaat uit een nierbuisje
kapsel van Bowman: begin van een nierbuisje; deel met openingen die doorlaatbaar zijn voor kleine moleculen
glomerulus: vertakking van de nierslagader die zich in het nierkapsel verder vertakt tot een kluwen van haarvaten
nierbuisje: deel van een niereenheid waarin urine wordt gevormd; bestaat uit twee gekronkelde delen en de lis van Henle
ultrafiltratie: proces waarbij een deel van het bloedplasma vanuit de haarvaten in het nierkapsel wordt geperst
terugresorptie: opname van nuttige stoffen uit de voorurine via actief transport door cellen in de wand van de nierbuisjes, gevolgd door afvoer naar de bloedvaten
ADH: hormoon uit de hypofyse dat de doorlaatbaarheid vna de celmembranen in de nierbuisjes en de verzamelbuisjes vergroot, waardoor meer water aan de voorurine wordt onttrokken
waterhuishouding: regeling van de hoeveelheid water binnen het lichaam
huid: grootste orgaan van het lichaam dat beschermt tegen invloeden van buiten en ervoor zorgt dat het lichaam op de juiste temperatuur blijft
zweetklieren: klieren in de lederhuis die zweet produceren
regelkringen: systeem dat ervoor zorgt dat een bepaalde waarde wordt hersteld of in stand gehouden
temperatuurregulatie: herstellen of in stand houden van de gewenste lichaamstemperatuur door organismen
uitwendige milieu: omgeving van een organisme
zweet: product van zweetklieren; bestaat voornamelijk uit water en zouten