Nectar - 1 vmbo-t/havo - Hoofdstuk 5 - Planten

Woorden in deze lijst (95)

Origineel

bastvaten: buisjes in de plant; hierdoor stroomt het water met voedingsstoffen vanuit de bladeren naar de bloemen en wortels
bestuiving: het overbrengen van stuifmeel van de meeldraden naar de stamper
bevruchting: het samensmelten van twee celkernen van de mannelijke en vrouwelijke voortplantingscel; bij planten zijn dit de celkernen van een stuifmeelkorrel en van een eicel in een zaadbeginsel
bladeren: bestaan uit bladmoes en nerven; in het groene bladmoes maakt de plant voedingsstoffen
bladgroenkorrels: groene bolletjes in het cytoplasma van een plantencel, die planten hun groene kleur geven. In de bladgroenkorrels vindt de fotosynthese plaats
bladlittekens: plaats waar het blad heeft vastgezeten aan de tak
bladmoes: het groene blad tussen de nerven; hier maakt de plant voedingsstoffen
bloembodem: deel van de bloem waar de andere delen van de bloem op vastzitten
bloemen: zorgen voor de voortplanting van planten; uit bloemen ontstaan vruchten en zaden
bollen: dikke bladeren, die heel dicht tegen elkaar aan liggen; hierin slaat de plant reservestoffen op
celkern: een klein bolletje in de cel. De celkern regelt wat er in de cel gebeurt
cellen: kleinste bouwsteentjes van planten; bestaan uit celwand, celmembraan, celkern, vacuole, bladgroenkorrels en cytoplasma
celmembraan: een vlies om het cytoplasma
celwand: een stevige laag om de cel
cytoplasma: de stroperige vloeistof in een cel
diktegroei: groei van de stam en takken van bomen in de dikte
eenjarige planten: planten die ontkiemen in het voorjaar, bloeien in de zomer, zaden vormen in de herfst en afsterven in de winter
eicel: vrouwelijke voortplantingscel; ligt bij planten in een zaadbeginsel onder in de stamper
eindknop: een knop aan het einde van de tak, waaruit boomtakken langer worden
eiwitten: een voedingsstof; eiwitten zijn voor de groei van een plant. Om eiwitten te maken heeft een plant mineralen nodig
fotosynthese: uit koolstofdioxide en water ontstaat in de bladgroenkorrels glucose en zuurstof; hiervoor is ook zonlicht nodig
gastheerplant: hieruit haalt een parasiet zijn voedingsstoffen
glucose: plantensuiker; een voedingsstof. Glucose wordt tijdens de fotosynthese in bladgroenkorrels gemaakt
groei: het groter en zwaarder worden van een organisme
groeilaagje: laagje in de stam, waar nieuwe houtcellen worden gemaakt
helmdraad: onderste deel van een meeldraad
helmknop: deel van een meeldraad, waarin stuifmeelkorrels ontstaan
houtachtige planten: planten waarbij houtstof voor de stevigheid zorgt; deze planten groeien steeds door en kunnen heel oud worden
houtcellen: cellen met veel houtstof in de celwanden
houtvaten: vaten in de plant; hierdoor stroomt het water met mineralen vanuit de wortels, via de stengels, omhoog naar de bladeren
huidmondjes: kleine openingen in het blad; hierdoor verdampt water, verdwijnt zuurstof uit het blad en komt koolstofdioxide in het blad
insectenbloemen: gekleurde bloemen die door insecten worden bestoven
jaarring: laagje nieuwe houtcellen dat in één jaar wordt gevormd
kelkbladeren: kleine groene blaadjes die de bloem in knop beschermen tegen kou, uitdroging en beschadiging
kiem: het hele jonge plantje dat binnenin een zaadje zit
knollen: verdikte wortels of dikke ondergrondse stengels waar de plant reservestoffen opslaat
knopschubben: schubben die de knop aan een tak beschermen tegen de kou en tegen insecten
koolstofdioxide: een gas dat planten nodig hebben voor het maken van glucose (fotosynthese)
kroonbladeren: felgekleurde blaadjes van de bloem, om insecten te lokken
kruidachtige planten: planten die water nodig hebben voor de stevigheid
kurklaag: laagje op de plaats waar het blad is afgevallen; deze laag beschermt de boom tegen waterverlies en tegen binnendringende ziekteverwekkers
lengtegroei: in de topjes van de stengels en wortels maakt de plant nieuwe cellen bij, waardoor de stengel en wortels steeds langer worden
levenscyclus: een kring van gebeurtenissen uit het leven van een organisme; bij planten: zaad ontkiemt → de plant groeit en krijgt bloemen → uit bloemen ontstaan vruchten en zaden → de zaden worden verspreid
meeldraden: de mannelijke voortplantingsorganen van de plant; zitten in de bloem. Meeldraden maken stuifmeelkorrels
meerjarige planten: planten waarvan in de winter alleen de bovengrondse plantendelen afsterven
mineralen: voedingszouten (meststoffen) die planten met hun wortels opnemen; planten hebben mineralen nodig om alle voedingsstoffen te kunnen maken die nodig zijn voor de groei
nectar: zoete vloeistof die insecten zoals vlinders en bijen eten
nectarkliertjes: orgaantjes in een plant (bloem) die nectar maken
nerven: vaatbundels die door de bladeren van planten lopen; geven het blad stevigheid en zorgen voor vervoer van stoffen
ontkiemen: het groeien van een nieuw plantje uit een zaadje
ontwikkeling: een plant krijgt nieuwe delen
parasiet: plant zonder bladgroen, die zijn voedingsstoffen uit andere planten haalt
reservestoffen: voedingsstoffen die planten bewaren, om de winter door te komen en in het voorjaar weer uit te groeien. Planten bewaren vooral zetmeel en vetten als reservevoedsel
ringlitteken: een ringvormig litteken op een tak, op de plek waar de knopschubben van een eindknop zijn afgevallen. Het stukje tak tussen twee ringlittekens is een jaar
scheurlaag: laagje tussen boom en bladsteel, waardoor er in de herfst minder water en mineralen bij de bladeren komen
stamper: het vrouwelijke voortplantingsorgaan van de plant; zit in de bloem. Onder in de stamper zitten de zaadbeginsels met eicellen
stempel: bovenste deel van de stamper, waar bij de bestuiving stuifmeel aan blijft plakken
stengel: houdt de plant rechtop. In de stengel liggen vaatbundels, waardoor water en stoffen worden vervoerd
stijl: middelste deel van de stamper
stuifmeelbuis: buisje dat na de bestuiving uit een stuifmeelkorrel groeit
stuifmeelkorrels: mannelijke voortplantingscellen van de plant; worden in de helmknoppen van de meeldraden gemaakt
tweejarige planten: planten die ontkiemen en groeien in het eerste jaar, in het tweede jaar bloeien en zaden vormen en daarna sterven
uitlopen: als in de lente een nieuw stuk tak uit een eindknop groeit
vaatbundel: groepjes vaten bij elkaar in een plant
vacuole: een blaasje in een plantencel, dat gevuld is met water; geeft stevigheid aan plantencellen
vaten: buisjes in de plant; hierdoor stroomt het water met mineralen vanuit de wortels, via de stengels, omhoog naar de bladeren
vetten: een voedingsstof; worden bij planten als reservevoedsel opgeslagen in zaden zoals pinda’s en tarwekorrels
voortplantingscellen: speciale cellen waaruit door bevruchting een nieuwe organisme kan ontstaan, bij planten zijn dat stuifmeelkorrel en eicel
vruchtbeginsel: onderste deel van de stamper, waar de zaadbeginsels met eicellen in zitten. Het vruchtbeginsel groeit na de bevruchting uit tot vrucht
vruchten: ontstaan bij planten na de bevruchting uit het vruchtbeginsel; in de vrucht zitten de zaden
water: is nodig bij voor het maken van glucose (fotosynthese) en ook bij het ontkiemen van zaden en voor het vervoer van stoffen door de plant
weefsel: groep cellen met dezelfde vorm en dezelfde functie
windbloemen: onopvallende bloemen, die door de wind bestoven worden
wortelharen: dunne uitsteeksels aan de wortels waarmee de plant water en opgeloste stoffen (mineralen) opneemt
wortels: deel van de plant waarmee water met mineralen uit de bodem wordt opgenomen. De wortels zorgen er ook voor dat de plant stevig in de grond staat
zaadbeginsels: zitten in een vruchtbeginsel. Na de bevruchting groeien de zaadbeginsels uit tot zaden
zaadhuid: buitenste laag van een zaadje van een plant; beschermt de kiem en zaadlobben
zaadlobben: het eerste paar blaadjes met reservevoedsel voor de kiem
zaadverspreiding: het verspreiden van zaden in de vrucht; voorkomt dat rijpe zaden allemaal vlakbij de moederplant terechtkomen. Zaadverspreiding kan door de wind, door dieren of door de plant zelf
zaden: ontstaan bij planten na de bevruchting uit de zaadbeginsels; ze zitten in een vrucht
zetmeel: een voedingsstof; wordt bij planten als reservevoedsel opgeslagen in wortels en in zaden zoals rijst en tarwekorrels
zijknoppen: knoppen aan de takken, waaruit nieuwe zijtakken groeien
zonlicht: licht van de zon dat de energie geeft voor de fotosynthese
zuurstof: een gas dat als afvalstof bij planten vrijkomt tijdens de fotosynthese; mensen en dieren ademen dit in
commensalisme: als twee organismen van een verschillende soort langdurig samenleven en de ene soort heeft er voordeel van en de andere geen nadeel
epifyt: organisme dat op planten groeit, zonder dat het er voedingsstoffen aan onttrekt; bijvoorbeeld bepaalde orchideeën op bomen
gastheerplant: plant waaruit een parasiet zijn voedingsstoffen haalt
kolonie: groep organismen van dezelfde soort die bij elkaar leven
korstmos: mutualisme; samenleven van een schimmel met een alg
mutualisme: als twee organismen van een verschillende soort langdurig samenleven en beide soorten hebben daar voordeel van
parasiet: plant die zijn voedingsstoffen uit andere planten haalt
parasitisme: als twee organismen van een verschillende soort langdurig samenleven en de ene soort heeft daar voordeel van en de andere soort nadeel
symbionten: twee soorten organismen die met elkaar samenleven
symbiose: als twee soorten organismen langdurig samenleven
wortelknolletjes: knolletjes aan de wortels van bijvoorbeeld een erwtenplant, waarin rhizobiumbacteriën leven