Maatschappijleer 3.1 t/m 3.5 (makkelijk)

Noor

Woorden in deze lijst (62)

Origineel

Soevereiniteit: Het exclusieve recht van een staat om zonder inmenging van buitenaf beslissingen te nemen.
Politiek: Het maken van keuzes waaraan alle burgers in een staat zijn gebonden.
Algemeen belang: Zaken die voor veel mensen belangrijk en nuttig zijn.
Directe democratie: Een bestuursvorm waarbij de bevolking direct invloed uitoefent op de politieke besluitvorming.
Representatieve democratie: Een bestuursvorm waarbij het volk vertegenwoordigers kiest die beslissingen nemen en verantwoording afleggen.
Parlementair stelsel: Representatieve democratie waarbij de bevolking via verkiezingen een volksvertegenwoordiging kiest, het parlement.
Constitutionele monarchie: Een staatsvorm waarin de taken en bevoegdheden van het staatshoofd in de Grondwet zijn vastgelegd.
Presidentieel stelsel: Representatieve democratie waarin de bevolking niet alleen het parlement, maar ook het staatshoofd kiest.
Parlementaire democratie: Een democratie met een parlementair stelsel.
Dictatuur: De meest vergaande vorm van een autoritair regime, waarin inwoners vrijwel rechteloos zijn.
Autoritair regime: Een bestuursvorm waarbij alle macht in handen is van één persoon of een kleine groep mensen.
Censuur: Overheidscontrole van de media en kunstuitingen.
Ideologie: Een samenhangend geheel van ideeën over de mens en de gewenste inrichting van de samenleving.
Politiek links: Een politieke ideologie die een actieve overheid wil om de ongelijkheid tussen mensen te verminderen.
Politiek rechts: Een politieke ideologie die de nadruk legt op eigen verantwoordelijkheid en weinig bemoeienis van de overheid wil.
Politieke midden: Een politieke ideologie die zowel linkse als rechtse standpunten heeft.
Liberalisme: Politieke stroming die de vrijheid en eigen verantwoordelijkheid van burgers centraal stelt.
Socialisme: Politieke stroming die streeft naar minder ongelijkheid door een actieve overheid.
Communisme: Vorm van socialisme waarbij gelijkheid wordt bereikt door een revolutie.
Sociaaldemocratie: Vorm van socialisme die gelijke kansen benadrukt via wetten en een sterke overheid.
Confessionalisme: Politieke stroming die gebaseerd is op het christelijk geloof en saamhorigheid.
Ontideologisering: Het verdwijnen van ideologie als leidraad voor hoe de samenleving moet worden ingericht.
Ecologisme: Politieke stroming die het milieu en de zorg voor de aarde centraal stelt.
Populisme: Politieke stijl die zegt de stem van het volk te laten horen en zich keert tegen de elite.
Progressief: Vooruitstrevend zijn en de maatschappij willen veranderen.
Conservatief: Behoudend zijn en benadrukken wat al is bereikt.
Reactionair: Terug willen naar hoe dingen vroeger waren.
Kosmopolitisch: Denken dat landen allemaal met elkaar verbonden zijn.
Nationalistisch: Richten op het eigen land en de eigen cultuur beschermen.
Politieke partij: Een groep mensen met globaal dezelfde ideeën over een ideale samenleving.
One-issue partij: Een partij die zich richt op één onderwerp of doelgroep.
Niet-democratische partij: Partij met standpunten die tegen de rechtsstaat zijn.
Zwevende kiezers: Kiezers die niet bij elke verkiezing op dezelfde partij stemmen.
Actief kiesrecht: Het recht om te stemmen bij verkiezingen.
Passief kiesrecht: Het recht om gekozen te worden bij verkiezingen.
Evenredige vertegenwoordiging: Een kiesstelsel waarbij stemmen worden verdeeld over zetels.
Kiesdeler: Het aantal stemmen dat nodig is voor één zetel.
Kiesdrempel: Het minimumpercentage stemmen dat een partij nodig heeft voor een zetel.
Districtenstelsel: Een kiesstelsel waarbij het land in districten wordt verdeeld, en de winnaar van elk district een zetel krijgt.
Mediacratie: Term die de grote invloed van de media op de politiek aangeeft.
Informatie: De periode na verkiezingen waarin onderzocht wordt welke partijen samen een regering kunnen vormen.
Formatie: Het proces waarbij na verkiezingen een nieuwe regering wordt gevormd.
Coalitie: Een samenwerking van politieke partijen in de regering.
Oppositie: De partijen die niet in de regering zitten.
Regeerakkoord: De plannen van de regering voor de komende jaren.
Demissionair kabinet: Een kabinet dat tijdelijk blijft na zijn ontslag, tot een nieuwe regering is gevormd.
Kabinet: Het dagelijks bestuur van het land, met ministers en staatssecretarissen.
Regering: De koning en de ministers samen.
Minister: Lid van de regering, verantwoordelijk voor een bepaald beleidsterrein.
Staatssecretaris: Assistent van een minister, verantwoordelijk voor een deel van diens beleid.
Premier: De leider van de ministers (ook minister-president genoemd).
Ministeriële verantwoordelijkheid: Ministers zijn verantwoordelijk voor hun beleid en voor wat de koning zegt en doet.
Stemrecht: Het recht van het parlement om wetten goed of af te keuren.
Recht van amendement: Het recht om wetsvoorstellen te veranderen.
Recht van initiatief: Het recht om zelf een wetsvoorstel in te dienen.
Budgetrecht: Het recht om de uitgaven van het land goed of af te keuren.
Recht van motie: Het recht om een minister te vragen iets wel of niet te doen.
Vragenrecht: Het recht om ministers vragen te stellen.
Recht van interpellatie: Het recht om een spoeddebat aan te vragen.
Recht van onderzoek/enquête: Het recht om beleid grondig te onderzoeken.
Poldermodel: Samenwerken en compromissen sluiten in de Nederlandse politiek.
Dualisme: Een duidelijke scheiding tussen het werk van de regering en het parlement.