4.1 Patronen: welvaart en welzijn

beroepsbevolking [samenstelling van de]

dat deel van de bevolking dat tegen betaling een beroep uitoefent plus de werklozen; de beroepsbevolking wordt ingedeeld in de primaire, secundaire en tertiaire sector

bruto binnenlands product per hoofd (bbp/hoofd)

de waarde van alle goederen en diensten die door binnen- én buitenlandse ondernemingen en personen in een land in één jaar worden geproduceerd gedeeld door het aantal inwoners

bruto nationaal product per hoofd (bnp/hoofd)

de waarde van alle goederen en diensten die door alle staatsburgers van een land (dus ook door staatsburgers die in het buitenland) in één jaar worden geproduceerd gedeeld door het aantal inwoners

bruto regionaal product per hoofd (brp/hoofd)

het bbp van een regio gedeeld door het aantal inwoners

centrum-periferie

een indeling van de wereld naar ontwikkelingsgraad (zie ook wereldsysteem)

centrum-periferiemodel

een model dat de ongelijke relatie laat zien tussen het centrum en de periferie; dit is zowel binnen een land als tussen landen zichtbaar

de-industrialisatie

proces waarbij de industriële activiteiten in een gebied voor een belangrijk deel verdwijnen

dekolonisatie

proces waarbij de koloniën zelfstandig worden

exploitatiekolonie

een kolonie die gebruikt wordt als wingewest; de kolonie wordt door het moederland aan de ene kant gebruikt om grondstoffen te leveren en dient aan de andere kant als afzetmarkt voor industriële eindproducten; de kolonisten zijn hier vaak tijdelijk (zie ook vestigingskolonie)

Human Development Index (HDI)

een methode om de mate van welzijn in een land te meten door te kijken naar de koopkracht, alfabetiseringsgraad en levensverwachting. Ook wel VN-ontwikkelingsindex

industrialisatie

proces waarbij de industriële sector een belangrijkere plaats in de samenleving inneemt

internationale arbeidsverdeling

de verdeling van de beroepsbevolking in verschillende delen van de wereld

kolonialisme

systeem waarin vooral Europese landen gebieden bezetten uit economische en strategische overwegingen en deze besturen door de overheerser

koopkracht

de hoeveelheid goederen of diensten die je in een land voor één dollar kunt kopen

levensverwachting

het verwachte, gemiddeld aantal levensjaren vanaf de geboorte

regionale ongelijkheid

verschillen in welvaart en welzijn tussen gebieden

sociale ongelijkheid

verschillen in welvaart en ontwikkelingskansen tussen de verschillende groepen (klassen) van de bevolking

vestigingskolonie

een gebied waar kolonisten zich blijvend vestigen; zij richten de samenleving in naar het voorbeeld van hun moederland; de meeste vestigingskoloniën behoren nu tot de rijkere landen in de wereld (zie ook exploitatiekolonie)

VN-ontwikkelingsindex

een methode om de mate van welzijn in een land te meten door te kijken naar de koopkracht, alfabetiseringsgraad en levensverwachting

welzijn

de levensomstandigheden in een land of gebied gemeten naar koopkracht, mate van alfabetisme en levensverwachting

wereldsysteem

de indeling van de wereld in centrum, semiperiferie en periferie

Woorden in deze lijst (22)