Nectar - 1 havo/vwo - Hoofdstuk 6 - Je groene omgeving

Woorden in deze lijst (68)

Origineel

aanpassing: eigenschap waardoor een organisme in een bepaalde omgeving kan overleven
abiotische factoren: invloeden uit de niet-levende natuur, bijvoorbeeld de temperatuur
afvaleters: bodemdieren die het afval van producenten en consumenten eten in de voedselkringloop
alleseters: dieren die zowel (delen van) planten als dieren eten
bacteriën: zie bij 'bacterierijk'
bacterierijk: groep van de bacteriën; bacteriën bestaan uit één cel met cytoplasma, een celmembraan en een celwand; bacteriën zetten humus om in mineralen en horen daarom bij de reducenten
biodiversiteit: hoeveelheid verschillende organismen in een biotoop; hoe meer verschillende organismen, hoe groter de biodiversiteit
biotische factoren: invloeden uit de levende natuur, bijvoorbeeld een roofdier
biotoop: leefgebied van een organisme; de abiotische en biotische factoren zijn geschikt voor een organisme om daar te leven
bodemdieren: dieren die het afval uit de strooisellaag eten en het zo verkleinen
bodemprofiel: doorsnede van de bodem van bijvoorbeeld een bos
climaxstadium: plantengroei die uiteindelijk ontstaat door successie; in dit stadium verandert er niet veel meer
concurrenten: organismen die op één plek leven en allemaal hetzelfde voedsel eten of allemaal licht nodig hebben; bijvoorbeeld vogels in een boom die allemaal insecten eten of de planten in een bos
consumenten: dieren en mensen; de gebruikers van glucose en andere voedingsstoffen in de voedselkringloop
dierenrijk: groep van de dieren; dieren bestaan uit cellen met cytoplasma, een celmembraan en een celkern
dierlijke mest: poep en plas van dieren zoals koeien, varkens en kippen
eb: het dalende zeewater
factoren: omstandigheden in een gebied die invloed hebben op de organismen in dat gebied
fotosynthese: uit koolstofdioxide en water ontstaat in de bladgroenkorrels glucose en zuurstof; hiervoor is ook zonlicht nodig
fytoplankton: (microscopisch) kleine plantjes die in het zeewater zweven
geslachtsnaam: naam van het geslacht waar het organisme bij hoort; het is het eerste deel van de wetenschappelijke naam van een organisme
getij: afwisseling van eb en vloed
getijdengebied: gebied tussen de hoog- en laagwaterlijn
glucose: plantensuiker; wordt tijdens de fotosynthese in bladgroenkorrels gemaakt
grondlaag: onderste laag in een bodemprofiel; kan bestaan uit verschillende grondsoorten: zand, klei, leem of veen
habitat: plek waar een organisme kan leven; de abiotische factoren zijn geschikt en er is genoeg voedsel te vinden
hoogwater: hoogste stand van het zeewater
humuslaag: tweede laag in een bodemprofiel; een laag donkere korreltjes die ontstaan doordat bodemdieren het afval uit de strooisellaag kleinmaken
koolstofdioxide: gas dat planten nodig hebben voor het maken van glucose (fotosynthese)
kunstmest: kleine mestkorrels met mineralen, die in een fabriek worden gemaakt
laagwater: laagste stand van het zeewater
levensgemeenschap: alle organismen die samen in een biotoop leven
mest: voeding voor planten met mineralen erin
mineralen: meststoffen (voedingszouten) die planten met hun wortels opnemen; planten hebben mineralen nodig om alle voedingsstoffen te maken die nodig zijn voor de groei
natuurlijk afval: afval afkomstig uit de natuur: afgevallen bladeren, takjes, poep, dode organismen
natuurontwikkeling: maatregelen die worden genomen om de biodiversiteit te vergroten
pioniersplant: de eerste plantensoort die in een gebied groeit
piramide van aantallen: weergave van het aantal organismen in elke schakel van een voedselketen
piramide van gewicht: weergave van het gewicht van de organismen in elke schakel van een voedselketen
planteneters: dieren die alleen (delen van) planten eten
plantenrijk: groep van de planten; planten bestaan uit cellen met een celmembraan, cytoplasma, een celkern, een vacuole en bladgroenkorrels; om de cel zit een stevige celwand
producenten: groene planten; de makers van glucose en andere voedingsstoffen in de voedselkringloop
reducenten: schimmels en bacteriën die het natuurlijk afval afbreken, zodat de mineralen weer beschikbaar komen voor de producenten in de voedselkringloop
rijk: groep waarin organismen ingedeeld zijn; elk organisme behoort tot een van de vier rijken
schakel: stap in een voedselketen
schimmels: zie bij 'schimmelrijk'
schimmelrijk: groep van de schimmels; schimmels bestaan uit cellen met een celmembraan, cytoplasma, een celkern, een vacuole en een celwand; schimmels zetten humus om in mineralen en horen daarom bij de reducenten
soort: organismen met een min of meer gelijk uiterlijk die samen vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen
soortaanduiding: tweede deel van de wetenschappelijke naam van een organisme; samen met de geslachtsnaam vormt het de soortnaam
strooisellaag: bovenste laag in een bodemprofiel; laagje afval van planten en dieren op de bodem
successie: ontwikkeling van de plantengroei in een gebied, van pioniersplanten tot climaxstadium
tolerant: als een organisme goed tegen een bepaalde abiotische factor kan
vleeseters: dieren die alleen (delen van) dieren eten
vloed: het stijgende zeewater
voedselketen: rij organismen die elkaar eten, met pijltjes tussen de organismen
voedselkringloop: planten maken voedingsstoffen → dieren en mensen gebruiken de voedingsstoffen → afvaleters eten afval van planten, dieren en mensen → schimmels en bacteriën zetten de resten van afvaleters om in mineralen → planten maken met behulp van de mineralen weer voedingsstoffen
voedselpiramide: weergave in een piramide van de organismen in elke schakel van de voedselketen; zie ook 'piramide van aantallen' en 'piramide van gewicht'
voedselrelatie: als het ene organisme gegeten wordt door een ander organisme
voedselweb: aantal met elkaar verbonden voedselketens
water: is nodig bij het maken van glucose (fotosynthese)
wetenschappelijke naam: Latijnse naam van een soort; bestaat uit de geslachtsnaam en de soortaanduiding
zoöplankton: (microscopisch) kleine diertjes die in het zeewater zweven
zuurstof: gas dat als afvalstof bij planten vrijkomt tijdens de fotosynthese
klimaatdiagram: diagram dat gecombineerd de gemiddelde temperatuur en hoeveelheid neerslag in een bepaald klimaatgebied weergeeft
nomaden: mensen zonder vaste woonplaats, die met hun vee door een gebied trekken
oase: vruchtbare plek in de woestijn, vaak bij een bron of een meer
woestijn: gebied waarin bijna nooit neerslag valt
woestijnbloei: periode van zeer snelle bloei van woestijnplanten; vindt meestal plaats na regen