De Geo - Havo - Wonen in Nederland - Hoofdstuk 1

Woorden in deze lijst (44)

Origineel

benedenloop: Deel van een rivier of beek vanaf de middenloop tot de monding, waar het verval en de stroomsnelheid over het algemeen gering zijn en waar de sedimentatie groot is.
binnen dijk: Het gebied dat tegen overstromingen beschermd wordt door winterdijken.
bovenloop: Deel van een rivier of beek vanaf de bron of oorsprong tot de middenloop, waar het verval, de stroomsnelheid en de uitschuring (erosie) over het algemeen groot zijn.
buitendijks land: Het gebied tussen de rivier en de winterdijk dat niet beschermd wordt tegen overstromingen.
debiet: De hoeveelheid water die op een bepaald punt door de rivier stroomt. Het debiet wordt uitgedrukt in m3 per seconde. Heet ook waterafvoer.
delta: Een gebied vlak voor de monding, waar de rivier zich vertakt in veel rivierlopen.
Deltawerken: Waterbouwkundig project ter beveiliging van het zuidwestelijke gedeelte van Nederland tegen overstromingen.
dijk: Kunstmatige constructie die dient om het achterliggende land tegen overstromingen te beschermen.
dijkverzwaring: Het breder en hoger maken van bestaande dijken.
dwarsprofiel: Dwarsdoorsnede van een rivier of beek op een bepaald punt.
grondwateronttrekking: Het oppompen van grondwater uit de diepere ondergrond.
infiltratie: Het in de bodem zakken van water.
kanalisatie: Het nemen van drie maatregelen in een rivier of beek: afsnijden van grote bochten, recht trekken, bedijken en aanleggen van stuwen.
Klimaatverandering: De verandering op lange termijn van de temperatuur, de neerslag en de wind op aarde.
krib: Korte dwarsdam die loodrecht op de rivieroevers is aangelegd.
lengteprofiel: Grafische weergave van de hoogte ligging van de loop van een rivier of beek over een bepaald traject, bijvoorbeeld vanaf de bron tot de monding.
menselijk handelen: Het bewust en bedoeld ingrijpen van de mens (in dit geval in het landschap, zoals in de natuurlijke loop van rivieren en in kustgebieden).
onregelmatig neerslagregiem: Toename van de schommelingen in de hoeveelheid neerslag over een jaar.
ontbossing: Het kappen van bossen door de mens.
ontwatering: Verlaging van de grondwaterstand door het aanleggen van greppels en/of afvoerbuizen in de grond.
piekafvoer: Tijdelijke (extra) hoge waterafvoer van een rivier.
polder: Stuk land omgeven door dijken waarin de waterstand bijvoorbeeld geregeld wordt door gemalen en stuwen.
regiem: Jaarlijkse schommelingen in de waterafvoer van een rivier of beek.
Rijkswaterstaat: Overheidsdienst die het beleid uitvoert van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat op het gebied van veiligheid, leefbaarheid en bereikbaarheid in Nederland.
stroomgebied: Het hele gebied dat afwatert op een bepaalde rivier.
stroomstelsel: Rivier met alle zijrivieren en vertakkingen die deel uitmaken van hetzelfde stroomgebied.
stuw: Beweegbare dam in een rivier of beek om de waterafvoer te beïnvloeden.
temperatuurstijging: Het hoger worden van de temperatuur door natuurlijke of menselijke factoren.
toekomstscenario’s van het IPCC: Verschillende scenario’s voor een temperatuurstijging van 1,5 °C, 2 °C, 3 °C of 4 °C die op basis van de huidige kennis over het systeem aarde met behulp van computermodellen voorspellen welke wereldwijde effecten de genoemde temperatuurstijgingen zullen hebben.
toekomstscenario’s van het KNMI: Verschillende scenario’s voor een temperatuurstijging van 1,5 °C, 2 °C, 3 °C of 4 °C die op basis van de huidige kennis over het systeem aarde met behulp van computermodellen voorspellen welke effecten de genoemde temperatuurstijgingen in Nederland zullen hebben.
uiterwaard: Het gebied tussen de rivier/de zomerdijk en de winterdijk.
verhang: Het verval per kilometer (eenheid: m/km).
verhoogde piekafvoer: Het hoger worden van de gemiddelde piekafvoer, doordat er grotere hoeveelheden neerslag in kortere tijd vallen dan vroeger.
versnelde piekafvoer: Het sneller optreden van de piekafvoer, doordat de neerslag die valt sneller in de rivier terechtkomt dan vroeger.
verstening: Toename van het oppervlak aan bebouwing en infrastructuur.
vertragingstijd: De tijd tussen het moment dat er in het stroomgebied neerslag valt en het moment van de grootste daardoor veroorzaakte waterafvoer van de rivier.
verval: Hoogteverschil tussen twee plaatsen langs een rivier of beek.
verzilting: Toename van het zoutgehalte van de bodem en/of van het grond- of oppervlaktewater.
waterafvoer: De hoeveelheid water die op een bepaald punt door de rivier stroomt. Het debiet wordt uitgedrukt in m3 per seconde. Heet ook debiet.
waterkering: Een structuur zoals een dam, dijk, duin, stormvloeding of keermuur die (overtollig) water tegenhoudt.
waterscheiding: De grens tussen twee stroomgebieden die wordt gevormd door hogere delen in het landschap.
winterbed: Het gebied tussen de winterdijken.
zeespiegelstijging: Het hoger worden van het zeeniveau.
zomerbed: Het gebied tussen de zomerdijken.